Saradnja Univerziteta Crne Gore i Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore doprinijela je detaljnom digitalnom mapiranju i dokumentovanju jedne od najznačajnijih istorijskih olupina, kraljevske jahte “Rumija”.
“Rumija” je bila jahte kralja Nikole I Petrovića. Njena sudbina se tragično završila tokom Prvog svjetskog rata kada je potopljena u akvatoriju luke Bar. Ostaci kraljevskog plovila su 1967. godine zvanično proglašeni za zaštićeno kulturno dobro. Uprkos tome, ovaj, za crnogorsku pomorsku istoriju, jako važan lokalitet, dugo je bio predmet neodgovornog ponašanja ronilaca, a njegova pozicija unutar luke na dubini od 8,3 do 12,5 metara izlagala ga je destruktivnim uticajima sidrenja brodova.
Odsjek za hidrografiju i okeanografiju Zavoda za hidrometereologiju i seizmologiju Crne Gore, u saradnji sa Laboratorijom za arheologiju pomorstva Univerziteta Crne Gore, uspješno je realizovao mapiranje kraljevske jahte Rumije, koristeći najsavremeniju tehnologiju Multi Beam Sonara, kao doprinos inicijativi “Podvodni kulturni predjeli Crne Gore“, u okviru koje Laboratorija za arheologiju pomorstva nastoji da dokumentuje i digitalizuje podvodnu kulturnu baštinu Crne Gore.
Mapiranje jahte su predvodili Luka Calić i Radovan Kandić iz Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore, te Darko Kovačević iz Laboratorije za arheologiju pomorstva. Korišćen je NORBIT iWBMS multibeam sonar, tehnologija koja omogućava trodimenzionalni prikaz podvodnih struktura, čime su zabilježeni precizni podaci o stanju ostataka ovog kulturnog dobra.
Luka Ćalić, načelnik Odsjeka za hidrografiju i okeanografiju ZHMS, objasnio je značaj ove tehnologije: “NORBIT iWBMS multibeam sonar dokumentuje podvodne strukture u visokoj rezoluciji, pružajući jasnu trodimenzionalnu sliku olupine. Ovo je korak naprijed u dokumentovanju naše pomorske prošlosti, a istovremeno ovaj vid dokumentacije pruža osnovu za praćenje stanja ovog istorijski vrijednog lokaliteta.”
Podaci prikupljeni sonarom su predati Laboratoriji za arheologiju pomorstva Univerziteta Crne Gore radi daljeg proučavanja i valorizacije. Darko Kovačević, rukovodilac Laboratorije, istakaoje kako ovo dokumentovanje ima višestruki značaj.
“Konačno smo u mogućnosti da sagledamo stvarno strukturno stanje jahte ‘Rumija’ u cjelini i detaljima i da razumijemo nivo ostećenja. Podaci prikupljeni ovim metodom su od velike važnosti za buduće zaštitne mjere, praćenje i očuvanje lokaliteta. Takodje, digitalizacija jahte ‘Rumija’ otvara mogućnost upotrebe naprednih 3D tehnologija kako bi istorijska priča ovog lokaliteta doprla do širokog auditorijuma”.
