Sekretarijat za imovinu, zastupanje i investicije je, Odlukom o organizaciji rada lokalne uprave, određen kao nosilac aktivnosti izgradnje objekata infrastrukture – stoga sprovodi sve aktivnosti i procesne radnje kao i svi oni investitori koji grade objekte u skladu sa Zakonom.
Sekretar ovog sekretarijata, Vido Dabanović, objašnjava da je na početku složene procedure potrebno pribaviti urbanističko-tehničke uslove za objekat koji se planira graditi (bilo da je riječ o saobraćajnici ili bilo kojom infrastrukturnom objektu), izvršiti geodetsko snimanje terena, riješiti imovinske odnose, izraditi projektnu dokumentaciju i obaviti njenu reviziju, i konačno, odabrati izvođača radova u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama. Sve te aktivnosti zahtijevaju učešće velikog broja pravnih subjekata, opštinskih sekretarijata, javnih preduzeća, Uprave za nekretnine, Uprave za imovinu, projektantskih i revizorskih kuća i izvođača radova.
Koje aktivnosti Sekretarijat za imovinu, zastupanje i investicije, vezano za putnu infrastrukturu izdvajate kao najznačajnije za Bar, tokom godine na izmaku?
Dabanović: Ako bilo koja karika u lancu, bilo koji subjekt, a brojni su, zataji, to se odražava na dinamiku završetka radova. Uprkos zahtjevnim procesnim radnjama, u godini na izmaku izradili smo brojnu projektnu dokumentaciju iz oblasti putne infrastrukture. Konkretno, urađeno je 16 projekata saobraćajnica, od kojih su šest u zahvatu DUP-a „Ilino“, četiri u zahvatu DUP-a „Topolica 4“, dvije na Velikom pijesku, dvije u Sutomoru, a kao posebno važan urađen je projekat novog nadvožnjaka prema naselju Bjeliši, kao i projekat saobraćajnice međugraničnog prelaza prema Albaniji u mjestu Ckla, što je značajan doprinos Opštine Bar prekograničnoj saradnji Crne Gore i Albanije.
Kada se može očekivati obilnije uređenje prostora oko Gimnazije “Niko Rolović”?
Dabanović: Prostor oko Gimnazije “Niko Rolović” je dio prostornog zahvata DUP-a “Topolice I” površine 35.000 m2, što je značajan potencijal oko kojeg su saobraćajnice dvosmjernog pravca, gdje je prisutna frekvencija kolskog saobraćaja i gdje imamo četiri obrazovne institucije. To je i razlog zbog kojeg se nameže potreba za dogradnjom i rekonstrukcijom objekata, što smatram opravdanim jer u istim boravi veliki broj učenika.
Napominjem, da kako s objektima, tako i sa zemljištem, pravo raspolaganja ima Ministarstvo prosvjete, pa uređenje tog prostora zahtijeva učešće vlasnika zemljišta. Opština Bar je kod Ministarstva održivog razvoja i turizma inicirala izmjene DUP-a “Topolica I”, gdje su planeri u obavezi da prostor prilagode potrebama, a samim tim i kvalitetnom uređenju prostora. Svjedoci smo da je on sada nedovoljno uređen. Smatram da uređenja treba usmjeriti na poboljšanje saobraćajnice, uređenju sportskih školskih terena, zelenila i svih sadržaja obrazovnih institucija.
Novi Zakon o planiranju prostora i izgradnji objekata je uredio da izgradnja i rekonstrukcija objekata od javnog značaja (kao što su i obrazovne institucije) zahtijeva izradu arhitektonskog rješenja koje sprovodi Ministarstvo održivog razvoja i turizma. Stoga je, kod tih okolnosti, o dinamici uređenja prostora nezahvalno da ja govorim.
Kako napreduju radovi na izgradnji novog mosta na Reni?
Dabanović: Radovi na izgradnji mosta na Reni, otpočeli su u septembru, tj. nakon turističke sezone, a ugovorom je utvrđeno da budu okončani u novembru. Izgrađena je armaturna betonska konstrukcija i faza hidroizolacije mosta. Potrebno je nekoliko sunčanih dana da bi se radovi priveli kraju. Ugovorena vrijednost je 140.000 €. Izgradnjom mosta uspostaviće se kolsko povezivanje zone “A” u kojoj je blokovsko stambeno naselje i park gdje je bio Barski logor sa Ulicom Maršala Tita i Ulicom Branka Čalovića.
Koje investicije su najznačajnije kada je u pitanju saobraćajna infrastruktura u prigradskim naseljima?
Dabanović: Naše opredjeljenje je ravnomjerni razvoj svih mjesnih zajednica, kada je u pitanju putna infrastruktura. Aktivnosti se sprovode na asfaltiranju lokalnih nekategorisanih i kategorisanih puteva u dužini od 29 km na prostorima svih 12 mjesnih zajednica.
Asfaltirani su putevi u Gorani, Zaljevu, Šušanju, Sutomoru, Bjelišima, Arbnešu, Pinčićima, Orahovu, prosto rečeno, radilo se, kako u prigradskim naseljima, tako i na seoskom području. Nijesmo završili sve i zato nastavljamo i u narednoj godini, gdje je planirana izrada projekta rekonstrukcije puta Virpazar- Sutorman- Bar. Za te projekte su potrebna značajna sredstva (oko 350.000 €), a nastavićemo i sa asfaltiranjem i rekonstrukcijom puteva na prigradskom i seoskom području, s ciljem razvoja sela kao potencijala za razvoj turizma.
Dokle se stiglo sa planom koji podrazumijeva izgradnju još jednog nadvožnjaka?
Dabanović: Tender za izvođenje radova na izgradnji nadvožnjaka za naselje Bjeliši je raspisan i objavljen u dnevnoj štampi. Investiciona vrijednost je 1.600.000 €, a sredstva su obezbijeđena budžetom Opštine Bar. Za očekivati je da dobijemo kvalitetnog izvođača i da ugovor o izvođenju radova zaključimo u tekućoj godini. Izrada projekta bila je zahtjevna, jer je trebalo usaglasiti uslove dobijene od Željezničke infrastrukture Crne Gore i Regionalnog vodovoda “Crnogorsko primorje”. Završetkom izgradnje nadvožnjaka za Bjeliše brzo i kvalitetno će se riješiti prilaz naseljima Bjeliši, Zupci, Sutorman, a nadvožnjak je važan i sa bezbjednosnog aspekta, jer je dosadašnje rješenje bilo ukrštanje drumske i šinske trase, što je dovodilo do nerijetkih nezgoda. Nadvožnjak ima višestruki značaj, jer će biti i jedina alternativa postojećem, nadvožnjaku u Bulevaru JNA, tj. putnom pravcu prema Ulcinju i granici sa Albanijom. Dužina nadvožnjaka je 270 m, sa dvije kolovozne trake po 3,5 m, trotoarima 2×1,5m i bankinama 2×0,40m.
Bar se može pohvaliti i da su tokom protekle godine značajna sredstva uložena u rekonstrukciju, sanaciju i izgradnju sportskih objekata i terena…
Dabanović: Na Sportskom centru “Topolica” u saradnji Opštine Bar, Olimpijskog komiteta i Fudbalskog saveza Crne Gore, značajno je unaprjeđen prostor. Izrađena je nova podloga na atletskoj stazi površine 6.170 m2, postavljeni su novi buseni na stadionu površine 10.234 m2, izgrađen sistem za navodnjavanje i adaptirane tribine, ograde i sami objekat koji je u funkciji sportskih događaja na tom prostoru.
Koje investicije će obilježiti narednu godinu, što će biti prioritet u radu Sekretarijata?
Dabanović: Najveći broj investicija u pogledu putne i hidrotehničke infrastrukture u narednoj godini biće realizacija ugovorenih obaveza sa investitorima koji su platili Opštini naknadu za opremanje građevinskog zemljišta za objekte koje grade ili planiraju graditi u skladu sa Zakonom.
Zakonom je utvrđeno da su sredstva prihodovana po osnovu naknade namjenska, pa je obaveza Opštine da od njih izgradi infrastrukturu do granice urbanističke parcele. Poštujući ta načela, Opština Bar je pouzdan i odgovoran partner investitorima. U prilog tome govori i podatak da smo ove godine po osnovu naknade za opremanje građevinskog zemljišta već prihodovali četiri miliona eura, što je značajno više u odnosu na prethodnu godinu, i to ne samo po iznosu sredstava, već i po broju investitora. Najveće interesovanje za dalju izgradnju objekata imamo na prostoru Ilina i Topolice 4, tako da će se najveći broj saobraćajnica sa pratećom infrastrukturom upravo tamo i izgraditi.
Od kružnog toka na mostu Željeznice prema Ilinu gradiće se nova saobraćajnica, kao i od Jadranske magistrale kod “Mimoze” prema naselju Novi Pristan.
Planirana je izgradnja saobraćajnica u Sutomoru, kao i rekonstrukcija saobraćajnice na Velikom pijesku, u okviru koje će biti izgrađene vodovodne i kanalizacione instalacije. Opredeljenje Opštine je da se započne izgradnja vodovodne mreže na Velikom pijesku i da njena realizacije ide fazno. Za prvu fazu već je i raspisan tender i očekujemo odabir izvođača do kraja godine.
Kada je u pitanju uređenje, planirana su rekonstrukcija gradskog Trga Vladimira i Kosare, površine 4.000 m2. Smatramo da centar grada treba da dobije uređeniji prostor, a predviđena je i izgradnja gradskog parka pored Sportske dvorane “Topolica” i uređenje pješačkih saobraćajnica.
S obzirom da su sredstva za eksproprijaciju zemljišta za narednu godinu značajna- planirana su na iznos od tri miliona eura, koji su planovi opštine po tom pitanju?
Dabanović: Najvažniji prioritet Sekretarijata je zaštita interesa Opštine Bar, pa i u tom postupku. Postupak eksproprijacije i organi za njeno sprovođenje regulisani su Zakonom o eksproprijaciji. Efikasnost postupka eksproprijacije koju inicira Opština Bar je u zavisnosti od subjektivnih i objektivnih okolnosti različit od postupka do postupka. Na njega najviše utiču nedostatak podataka o vlasnicima, nesprovedeni ostavinski postupci, kao i procjena pripadnosti koje se nalaze na nepokretnostima koje se eksproprišu.
Međutim, kada je u pitanju eksproprijacija, želim da ukažem na problem koji manje- više imaju sve lokalne uprave u Crnoj Gori, a koje je pogotovo izraženo u primorskim opštinama. Nije u pitanju klasična, već takozvano faktička ekspoprijacija. Naime, nakon donošenja planskog dokumenta kojim je na pojedinim nepokretnostima u privatnoj svojini utvrđen javni interes za izgradnju planiranih objekata, vlasnici tih nepokretnosti kod nadležnog suda pokreću postupak protiv Opštine, da im se po osnovu faktičke eksproprijacije isplati pravična naknada. U tome prednjače vlasnici zemljišta na kojem su unazad više desetina godina izgrađeni putevi, ili drugi objekti od javnog interesa, a za koje ne postoji odluka ili rješenje o izuzimanju iz posjeda iako su ti tužioci sami utvrdili namjenu spornih nepokretnosti prilikom prodaje svojih placeva, što je bitno uticalo na cijenu po kojoj su placeve prodavali.
Dakle, oni kao vlasnici tog zemljišta, su faktički odredili njegovu namjenu, a donošenjem planskog dokumenta samo je faktička namjena podvedena pod javni interes. Stoga, ukoliko bi nadležni sudovi usvojili ovakve optužbe i predloge, zbog isplate takvih obaveza, barska, a sigurno i druge jedinice lokalne samouprave, došle bi u nepovoljnu finansijsku situaciju. Osim toga, vlasnici tog zemljišta bi na taj način po dva osnova naplaćivali svoje zemljište – jednom kada su prodavali parcelu i ostavili pravo pristupnog puta i drugi put nakon donošenja planskog dokumenta.
Očekujem da će se na ove okolnosti posebno obratiti pažnja prilikom donošenja Odluka suda, kao i činjenice da se donošenjem plana utvrđuje javni interes, ali se realizacija plana sprovodi jednogodišnjim programom uređenja prostora, a ne optužnim aktom bivšeg vlasnika nepokretnosti.
