Dan Bara, 24. novembar!

Danas je Dan Bara! Obilježava se u znak sjećanja na 24. novembar 1944. godine, na dan konačne slobode grada u Drugom svjetskom ratu.

Crmnica je oslobođena 15. septembra 1944. godine, dva mjeseca prije Bara. U gradu su već bile, u ilegali, oformljene prve institucije vlasti, koje su stvarale uslove za neometan dolazak partizanskih jedinica. U Mikulićima je 23. oktobra 1944. formirana Komanda mjesta, na čelu sa Markom Sekulićem.

Njemci su, poslije ofanzive saveznika u Grčkoj, imali otvorene puteve za povlačenje samo preko Crne Gore – jedan put preko Cetinja i Nikšića, drugi kroz Boku i treći preko sjevera Crne Gore.

Jedinice Prve bokeljske brigade

Prva bokeljska brigada je, zajedno sa Drugom dalmatinskom, Šestom i Desetom crnogorskom proleterskom brigadom i u sadejstvu sa jednim savezničkim artiljerijskim divizionom, od 9. do 13. novembra zauzela Gornji i Donji Grkavac i Goli Vrh, čime je neprijatelj bio izbačen sa svih dominantnih visova i sabijen u Ledenice. Bitka za oslobođenje Ledenica trajala je neprekidno u jurišima od 13. do 18. novembra, a nakon pobjede u ovom boju i definitivnog sloma otpora Njemaca, u periodu od 20. do 26. novembra 1944. oslobođeni su svi gradovi na Crnogorskom primorju.

Jedinice Prve bokeljske brigade ulaze u Bar

Prva bokeljska brigada, koja je nadirala ka Baru, natjerala je njemačke trupe na evakuaciju prema Skadru.

Njemačke jedinice i dio kvislinških snaga bliskih okupatoru napustili su Bar u toku noći 23/24. novembra, rušeći veliki most na Rikavcu. Jedinice iz Mikulića i Prva bokeljska brigada su idućeg dana bez borbe ušle u grad, ali je gotovo mjesec dana trajalo čišćenje terena od zaostalih naoružanih neprijateljskih pojedinaca ili grupa.

Nedjelju dana poslije oslobođenja, na Pristanu je održan veliki narodni zbor na kojem je izabran Sreski odbor narodnooslobodilačkog fronta. “Pobjeda” je pisala: “Nikada ranije Bar nije doživio toliku manifestaciju narodne svijesti kao 1. decembra ove godine, kada se ogromna masa svijeta preko 5.000 ljudi slegla u Bar, na svoj veliki zbor”.

Blažo Jovanović govori na mitingu

U poslijeratnim godinama, Dan oslobođenja Bara se proslavljao prolaskom bleh-muzike kroz grad, te obaveznim svečanim Akademijama i nastupima sekcija KUD-a “Jedinstvo” u večernjim satima, kao dio tzv. Novembarskih svečanosti, koje bi kulminirale 29. novembra, na Dan republike.

Kako je grad rastao, tako su i neki infrastrukturni objekti otvarani upravo na ovaj dan, čime je proslava Dana oslobođenja dobijala na težini.

Tako je 24. novembra 1959. zvanično pušten u saobraćaj Gat V barske luke, a 1969. godine prva ulica na Topolici, Ulica maršala Tita – otvorio ju je narodni heroj Petar Vojvodić.

Puštanje u saobraćaj Gata V Luke Bar

Na današnji dan, 1971. svečano je puštena u rad nova školska zgrada OŠ “Srbija” u Starom Baru, a 1972. otvorena nova školska zgrada Gimnazije na Topolici. Godinu dana kasnije, 24. novembra 1973. izašao je prvi i jedini broj prvog gradskog lista (ne računajući omladinski “Glas mladih”) koji je nazvan po važnom datumu – “24. novembar”, a 1974. prvi broj gimnazijskog lista “Jedro”.

Predsjednik Izvršnog odbora Skupštine opštine Slobodan Leković otvorio je 24. novembra 1977. osnovnu školu “Blažo Jokov Orlandić” na Topolici, u to vrijeme najmoderniji obrazovni objekat u republici, građen iz sredstava samodoprinosa. Istog dana, otvoren je spomenik partizanima u Pečuricama.

Otvaranje auto-baze “Rumijatrans”

U periodu od 1982. do 1984. na današnji dan Bar dobija niz izuzetno važnih objekata. Kompleks tzv. auto-baze preduzeća “Rumijatrans” (otvorio ga predsjednik SO Milivoje Bajramović) i motel “Rumija” u Ostrosu otpočeli su 1982. godine s radom. Godinu kasnije otvorena su vrata za djecu u vrtiću u Bjelišima, a “Primorka” je dobila savremeni pogon za proizvodnju sokova, hladnjaču i postrojenje za preradu maslina.

Veliki dan za barsku kulturu bio je 24. novembar 1984, kada je član predsjedništva SRCG i predsjednik CANU Budisav Šoškić otvorio obnovljen i revitalizovan dvorski kompleks, ali i novi izložbeni prostor gradske galerije koja je dobila ime “Velimir A. Leković”. Dom revolucije u Baru otvoren je 24. novembra 1986, kada i nova zgrada OŠ “Meksiko”.

Otvaranje obnovljenog dvorskog kompleksa

Pun događaja bio je i 24. novembar 2000. Postavljen je kamen-temeljac za novu sportsku dvoranu, otkrivena skulptura “Knez Vladimir” na trgu koji je kasnije ponio njegovo i Kosarino ime (rad Nenada Šoškića), te skulptura “Molitvenik” ispred “Crvene banke” (rad Vladana Martinovića). Godinu kasnije, kod Dvorca kralja Nikole otkrivena je bista sa likom posljednjeg crnogorskog kralja, takođe djelo Nenada Šoškića.

Branka Nikezić otvara spomenik knezu Vladimiru

Kompleks kompanije “Bonesa” otvoren je 24. novembra 2007. i otkrivena spomen ploča prof. dr Petru Vuksanoviću na zgradi Doma zdravlja u Sutomoru. Na dan 24. novembra 2008. “Nove barske novine” su štampale prvi i jedini kolorni primjerak lokalnih novina u istoriji barskog novinarstva, a 2009. Milo Đukanović je kao premijer države otvorio Sportsku dvoranu “Topolica”, u čiju je izgradnju uloženo osam i po miliona eura.

Otvaranje table sa imenom Ulice maršala Tita

Na samom početku Ulice maršala Tita 2021. je svečano otkrivena info-tabla sa natpisom koji podsjeća kad je otvorena najstarija od topoličkih ulica i čije ime nosi. Ploču su sa predsjednikom Opštine Dušanom Raičevićem otkrili nekadašnji predsjednici Opštine Bar Čedo Ratković, Zarija Lekić, Jusuf Kalamperović Žarko Pavićević.

Share.

Comments are closed.