Crna Gora danas i sjutra slavi Dan državnosti, u znak sjećanja na 13. jul 1878. godine, kada je na Berlinskom kongresu priznata kao samostalna država, i isti datum 1941. godine kada je počeo narodni ustanak protiv fašizma.
Te 1878. godine završen je Berlinski kongres, sazvan na inicijativu Austrije, uz iznuđeni pristanak Rusije i saglasnost Velike Britanije, Francuske, Italije, Njemačke i Turske, radi revizije Sanstefanskog ugovora. Premda je i Sanstefanskim mirom, zakjučenim u martu iste godine, Crna Gora tretirana kao samostalna država čija je teritorija trebalo da se uveća znatnije nego što je to određeno Berlinskim ugovorom, na Kongresu je definitivno međunarodno potvrđen njen državni suverenitet, zahvaljujući dugoj oružanoj i političkoj borbi crnogorskog naroda za očuvanje nezavisnosti i slobode.
Trinaestojulski ustanak bio je najveći ustanak u porobljenoj Evropi 1941. godine. Otpočeo je pod rukovodstvom KPJ, a trajao je do polovine avgusta, kada je ugušen jakom italijanskom ofanzivom. Iako je planiran u mnogo manjoj mjeri, ustanak je od prvog dana dobio karakter „opštenarodnog ustanka“ u kojem je učestvovalo preko 30.000 ljudi.
U vrijeme SFRJ, 13. jul se obilježavao kao Dan ustanka naroda Crne Gore. Prema Zakonu o državnim praznicima, 13. jul je u Crnoj Gori prvi put slavljen kao Dan državnosti 2005. godine.
***
Dan državnosti čestitali su putem Radio Bara i Bar Infa pojedini lideri političkih partija. Njihove čestitke objavljujemo po redosljedu prispijeća u redakciju.
Građanima i građankama Crne Gore i crnogorske dijaspore čestitamo 13. jul – Dan državnosti i antifašističkog ustanka crnogorskog naroda. Sloboda i otpor tiraniji zajedničko su obilježje svakog velikog događaja u crnogorskoj istoriji i atributi koji su duboko ugrađeni u temelje ove države i koji garantuju i njenu vječnost i suverenost njenog naroda. Svoju nezavisnost Crna Gora nije dobila, već izborila velikim pregalaštvom i 1878. i 1941. ali i 2006. godine. Zato ovaj datum simboliše velike prekretnice za crnogorski narod i okuplja Crnu Goru.
Ova dostignuća daju za pravo jednom, po broju, malom narodu, da danas ponovo zauzima svoje mjesto među velikim narodima i modernim državama Evrope, za bolji kvalitet života i napredak svakog građanina i gradeći čisto i slobodno nasljeđe koje moramo ostaviti novim generacijama. Raduje i to što i pokoljenja na kojima Crna Gora ostaje jesu svjesni tradicije svoji predaka, borbe za čast, pravo i sopstvo, i što sa takvom bakljom slobode danas koračaju ka slobodnom i otvorenom društvu đe se jedino nalazi život dostojan čovjeka.
Duh 13. jula je duh građanske Crne Gore i duh svakog njenog čovjeka i zato ona jeste zajednički dom i mjesto za ovo i buduća neka pokoljenja.
Andrija Popović, predsjednik Liberalne partije
***
„Državu Crnu Goru moramo graditi na temeljima antifašizma, građanskim vrijednostima i evropskoj perpektivi”, poručio je Dritan Abazović, lider Građanskog pokreta URA, čestitajući svim građanima Dan državnosti.
“Ovaj datum podsjeća nas da je Crna Gora među velikim silama znala da kreira tokove svjetskih dešavanja i tako stiče svoju bogatu istoriju i prepoznatljivost. Crna Gora je 13. jula dobila pečat svoje državnosti, a istog dana 1941. upalila plamen slobodarske misli u tada porobljenoj Evropi“, naglasio je Abazović.
U čestitki navodi da su ideali slobodarstva i danas aktuelni u savremenoj Crnoj Gori i izražava želju da takva stremljenja uskoro nađu i realizaciju u praksi.
“Da se oslobodimo stega koje su nam nametnute jednom pogrešnom politikom u zadnjih nekoliko decenija i da te stege i ograničenja eliminišemo i iz javnog života i iz rada institucija. Vrijeme je da ideje antifašizma živimo u potpunosti, a ne da se svako malo etiketiramo raznim predznacima zaboravljajući pritom da smo svi građani Crne Gore i da zajedno činimo ovu državu”, poručio je Abazović.
Poželio je da savremena Crna Gora da maksimum svojih napora kako bi što doglednije živjela život zemalja razvijene Evrope.
„Crna Gora nikada nije imala drugog puta osim evropskog i to je datost jer je ovo tlo evropskog kontinenta. Sada razvijene zemlje Evrope nekada su imale svoje probleme i terete, možda čak i veće od naših današnjih, ali su te zemlje znale da racionalnom politikom i jasnom vizijom izgrade sisteme kojima danas težimo. Mi svoje mane treba da prihvatimo i radimo na tome da ih korigujemo. A uspjeh se ne postiže tako što se prave frontovi i rovovi među građanima već integracijom svih raspoloživih snaga u zemlji ka cilju za koji vlada konsenzus – društvo razvijenih zemalja Evrope“, zaključio je Abazović.
***
Povodom 13. jula – Dana državnosti Crne Gore, predsjednica SDP dr Draginja Vuksanović Stanković uputila je građanima čestitku sljedeće sadržine: “13. jul kao simbol crnogorskog otpora i borbe neprestane sasvim sigurno je datum koji najupečatljivije sublimira naš slobodarski duh, istorijsku istrajnost kroz vjekove, a iznad svega i našu milenijumsku državnost.
Ali, kako ništa nije zauvijek dato tako nijesu ni grandiozna postignuća naših predaka za slobodom. Kolektivnu slobodu koju smo ostvarili za državu sada moramo pretočiti u slobodu za svakog pojedinca, svakog našeg građanina. Jedino tako, bićemo dostojni 13-ojulskih slobodara, i onih iz 1878. i onih iz 1941.
Da bismo to postigli, moramo svi zajedno razumjeti da Crna Gora jeste mala, ali zato mora biti složna politička zajednica, jer je to jedini način da obezbijedimo bolju budućnost generacijama koje dolaze.
Potrebna nam je svima jasna vizija budućnosti naše male, ali lijepe i ponosne Crne Gore. Vizija koja iz prošlosti uzima sve ono što nam je sveto i što nas čini takvima kakvi jesmo, ali i vizija koja jasno identifikuje i poništava sve greške iz prošlosti, ali prije svega, vizija koja je usmjerena na budućnost. Vizija države koja pripada svima, i država koja vodi računa o svima.
Vizija društva u kojem će zakon biti jednak za sve, gdje neće biti privilegovanih zbog bilo kakvog svojstva. Tek tada ćemo biti na pravom putu snaženja države i tek tada će je lakše prihvatiti i oni koji zbog svojih političko-ideoloških razloga danas ne vole nezavisnu Crnu Goru kao mi koji smo je sanjali 90-ih godina prošlog vijeka.
U ime takve naše zajedničke borbe, jednakosti, solidarnosti,uvažavanja svih jer Crna Gora jednako mora pripadati svima, čestitam svim građanima 13. jul – Dan državnosti Crne Gore.
Za Crnu Goru koju volimo. Za pravo, čast i slobodu Crne Gore!”
