Šta je doprinijelo da se korona kriza nije negativno odrazila na punjenje opštinske kase, izmiruju li građani revnosno svoje obaveze, šta možemo očekivati u narednom periodu kada su u pitanju sopstveni prihodi koje ostvaruje lokalna uprava, zbog čega je značajno uvođenje novog softverskog rješenja, govorila je gostujući u emisiji Sunčanom stranom ulice sekretarka Sekretarijata za finansije, Ivana Backović. Sa njom je razgovarala Vjera Knežević Vučićević.
RB/BI: Sa sjednice SO Bar, održane prošlog četvrtka, posebno je odjeknula vijest da će biti urađen rebalans Budžeta i to ne, kako smo navikli, zbog neostvarenog plana, već zbog prihoda koji su veći od projektovanih glavnim finansijskim aktom. Zamoliću Vas da pojasnite slušaocima kako smo došli do toga?
Backović: Upravo tako, razlog za pripremu Rebalansa budžeta je bolje ostvarenje sopstvenih prihoda u odnosu na planska predviđanja, i to prvenstveno poreza na nepokretnosti i turističke takse, uslijed dolaska velikog broja nerezidenata koji su izmirili svoje poreske i taksene obaveze, ali isto tako i zalaganja zaposlenih na poslovima utvrđivanje, kontrole i naplate lokalnih javnih prihoda.
RB/BI: U kojim ste segmentima poslovanja Sekretarijata na čijem ste čelu naročito zadovoljni- u kojim kategorijama ostvarujete dobre rezultate?
Backović: Sekretarijat za finansije čine četiri cjeline, čije djelovanje je međusobno povezano i nemoguće je izdvojiti jednu cjelinu od ostalih. Nadležnosti Sektora za utvrđivanje, naplatu i kontrolu lokalnih javnih prihoda i Sektora pravnih poslova za lokalne javne prihode su usko povezane, a rezultati njihovog rada upravo su doveli do potrebe za izradu rebalansa budžeta, koja je sa druge strane u nadležnosti Odjeljenja za budžet i Trezora. Zato ne bih posebno izdvajala ni jedan segment, s obzirom da u svima ulažemo maksimalne napore da unaprijedimio kvalitet rada.
RB/BI: Kakva je situacija u vezi sa naplatom poreza na nepokretnosti, koji je, podsjetimo, najvažniji sopstveni prihod? Poznato je da se najveći dio ovog prihoda ostvaruje od nerezidenata…
Backović: Kao što sam već kazala, naplata poreza na nepokretnosti se odvija bolje od planskih predviđanja, što će u ovoj godini rezultirati rekordnim ostvarenjem ovog prihoda od kad je njegova naplata u nadležnosti lokalne uprave. Na ostvarenje ovog rezultata najviše je uticalo uvođenje novog softverskog rješenja za utvrđivanje poreza, ali i aplikacije za elektronsko plaćanje čime je omogućeno nerezidentima, ali i rezidentima kao jednako važnim poreskim obveznicima, da izmire obaveze na mnogo jednostavniji i brži način.
RB/BI: Kada smo prošle godine, negdje krajem ljeta, razgovarale u studiju Radio Bara, bili ste zadovoljni prihodima ostvarenim po osnovu koncesionih ugovora. Šta je u tom segmentu rada Sekretarijata za finansije sada aktuelno?
Backović: Naplata koncesionih naknada, ali i ostalih ustupljenih prihoda, nije u nadležnosti Sekretarijata za finansije, već organa državne uprave, ali se njihovo ostvarenje redovno prati i za sada se ostvaruju na nivou planskih predviđanja, izuzev naknade za korišćenje luke koja je manje ostvarena. Ipak, prema informacijama dobijenim od nadležnog organa, nakon okončanja žalbenog postupka imaćemo informaciju da li će se ovaj prihod ostvariti kako je prvobitno planirano.
RB/BI: Zamoliću Vas da objasnite na koji način se vrši obračun poreza, od čega zavisi visina poreza i ko ga utvrđuje?
Backović: Porez na nepokretnosti utvrđuje organ uprave nadležan za poslove lokalnih javnih prihoda i u našoj opštini ovi poslovi su u nadležnosti Sekretarijata za finansije. Utvrđivanje se vrši na osnovu važećih zakonskih propisa i to: Zakona o porezu na nepokretnosti, Uredbe o bližim kriterijumima i metodologiji za određivanje tržišne vrijednosti nepokretnosti i Odluke o porezu na nepokretnosti, dok se obračun vrši na način što se površina nepokretnosti množi sa tržišnom vrijednošću nepokretnosti koju utvrđuje Uprava za statistiku – Monstat. Tako dobijena osnovaca se koriguje po osnovu starosti, zone, kvaliteta i ostalih faktora.
RB/BI: Da li je porez na nepokretnosti za Barane skuplji u odnosu na žitelje drugih opština?
Backović: Od tržišne vrijednosti nepokretnosti, koju utvrđuje Monstat, kao i od njene površine, najviše zavisi visina godišnjeg poreza. Pored toga, na visinu poreske obaveze utiču i drugi parametri koji su utvrđeni važećom opštinskom odlukom, a Opština Bar je u svojoj odluci propisala jedne od najnižih poreskih stopa po svim namjenama nepokretnosti.
RB/BI: Kada je izbila epidemija koronavirusa Opština Bar je omogućila poreskim obveznicima olakšice po pitanju naplate poreza na nepokretnosti. Tokom našeg prethodnog susreta bilo je možda prerano da razgovaramo o učincima tog poteza, ali je sada, smatram, prošlo dovoljno vremena. Dakle, moje pitanje glasi- je li stepen naplate zadovoljavajući i da li građani rate izmiruju redovno…?
Backović: Opština je u toku 2020. i 2021. godine usvojila dva paketa mjera podrške privredi koji su imali za cilj oslobađanje plaćanja dijela lokalnih javnih prihoda. Međutim, navedene mjere se nijesu odnosile na porez na nepokretnosti, iz razloga što opština nije imala zakonskog osnova za donošenje mjera koje se tiču utvrđivanja poreza na nepokretnosti i njegove naplate, izuzev u dijelu odlaganja izvršenja prinudne naplate poreskog duga i to na period od 150 dana. To je znatno duži period u odnosu na dobijene preporuke, što je u određenom procentu uticalo na stepen naplate poreza u 2020. godini.
RB/BI: Odobravate li, osim plaćanja na rate i neke povlastice za poreske obveznike koji obaveze izmiruju redovno?
Backović: Zakonom o porezu na nepokretnosti propisano je da se porez na nepokrenosti plaća u dvije jednake rate, pa nema zakonskog osnova za odobravanje dodatnih rata. Takođe, umanjenja koja se odobravaju prilikom utvrđivanja poreske obaveze su takođe propisana tim zakonskim aktima, tako da Opština nema mogućnosti da odobrava dodatna umanjenja redovnim platišama.
RB/BI: A da li barska lokalna uprava redovno izmiruje obaveze?
Backović: Da, sve budžetom planirane obaveze se redovno izmiruju.
RB/BI: Tokom proteklih godinu i po i to gotovo svakodnevno (počev od sopstvenih domaćinstava, pa do državnog nivoa), slušamo o neophodnosti racionalizacije troškova. Koliko u tome uspijeva barska Opština i u kojim oblastima se najviše štedi, a ko trpi?
Backović: Uštede i racionalizacija troškova ostvarivale su se na svim rashodnim pozicijama gdje god je to bilo moguće, ali se ipak vodilo računa da se ne ugrozi poslovanje potrošačkih jedinica, niti drugih korisnika budžetskih sredstava. U periodu posljednje skoro dvije godine, koje su protekle u znaku epidemije, Opština je redovno izmirivala obaveze prema zaposlenima, prema preduzećima čiji je osnivač, ali i prema nevladninom sektoru, političkim partijama, isplatila sredstva za subvencije preduzetništvu, poljoprivredi, ženskom preduzetništvu, obrazovanju i drugima.
RB/BI: Šta projekat unapređenja programa za prirez porezu na dohodak fizičkih lica u praksi podrazumijeva?
Backović: U praksi to znači da je omogućeno elektronsko knjiženje uplata i da se u kontinuitetu radi na unapređenju evidencije, a u narednom periodu planirano je povezivanje sa sistemom Uprave prihoda i carina, u cilju daljeg poboljšanja evidencije, ali i naplate ovog prihoda.
RB/BI: Jeste li sa ove vremenske distance zadovoljni učinkovitošću i benefitima projekta započetkog 2019- te, koji podrazumijeva izmjene softvera za porez na nepokretnosti novim, savremenim softverom?
Backović: Da, veoma. Kao što sam već istakla novo softversko rješenje i rad na istom umnogome je olakšalo i unaprijedilo rad službe, što je u konačnom rezultiralo boljom evidencijom u bazi, ali i boljom naplatom ovog prihoda.
RB/BI: Da li je u očekivanoj mjeri zaživjelo elektronsko plaćanje poreza na nepokretnosti i turističke takse?
Backović: Jeste, naravno. Opština Bar je prva opština u Crnoj Gori koja je uvela sistem elektronskog plaćana poreza na nepokretnosti i turističke takse, još tokom prethodne godine i korišćenje ovog sistema je značajno doprinijelo naplati ova dva prihoda.
RB/BI: Kako ocjenjujete saradnju sa Turističkom organizacijom Bar koja se tiče primjene Programa za utvrđivanje i naplatu članskog doprinosa?
Backović: Članski doprinos je prihod koji, shodno zakonskim odredbama, utvrđuje i naplaćuje Sekratrijat za finansije, dok se prihod ostvaren po ovom osnovu dijeli 60% Lokalna turistička organizacija i 40% Nacionalna turistička organizacija. Članski doprinos, uz turističku i boravišnu taksu, najznačajniji je prihod lokalne TO. U TO Bar su prepoznavši potrebu za unapređenjem evidencije i njegove naplate, obezbijedili sredstva za nabavku tog programa, dok je Opština kroz program za porez omogućila bolju evidenciju i naplatu turističke takse. U nadležnosti lokalne poreske inspekcije je i kontrola naplate boravišne takse. Saradnja sa Turističkom organizacijom je zaista odlična u svim sgmentima.
RB/BI: Zamoliću Vas da na kraju razgovora najavite i planove koji će u narednom periodu obilježiti rad Sekretarijata za finansije.
Backović: Osim aktivnosti na izradi Rebalansa budžeta, u toku je i izrada Budžeta Opštine Bar za 2022. godinu, kao i redovne aktivnosti usmjerene na naplatu sopstvenih prihoda.
