Čedomir Ratković: Šezdeset godina samoposluživanja u trgovini u Baru

Prvu prodavnicu sa samoposluživanjem trgovinsko preduzeće „Izbor” iz Bara otvorilo je u Sutomoru 1. jula 1964. godine. To je bila prva samoposluga u barskoj opštini, a među prvima u Crnoj Gori.

Prvu samoposlugu u Jugoslaviji, po uzoru na američke supermarkete, otvorilo je trgovinsko preduzeće „Vračar” iz Beograda 28. aprila 1958. godine. Kompletnu opremu „Vračar” je kupio na zagrebačkom Velesajmu 1957. godine.

Ovaj način prodaje robe u samoposlugama bio je poznat u SAD još tridesetih godina prošlog vijeka. U Evropi je stidljivo počeo da se uvodi poslije Drugog svjetskog rata. Trebalo je dosta truda da se trgovci priviknu na novi način odnosa sa kupcima, a još više da se kupci priviknu da budu subjekti u kupovini i da aktivno učestvuju u tome. Problem je bio naći poslovođe i priviknuti kupce na samostalnost u kupovini. Takođe, bilo je i neuporedivo više krađe izložene robe.

Sutomore je već 1964. godine bilo vrlo posjećeno od strane turista iz Crne Gore i Srbije i odlučili smo da samoposlugu otvorimo kod hotela „Korali”. Opština Bar nam je dala na korišćenje zemljište, preduzeće iz Sombora izgradilo je montažni objekat od 80 kvadratnih metara, opremu smo nabavili kod proizvođača iz Beograda, kao i iz Slovenije. Problem je bila nabavka registar kasa. Nismo mogli nabaviti dobre registar kase marke „Nacional”, pa smo bili prinuđeni da kupimo kase marke „Sekura” iz Istočne Njemačke. Niko od poslovođa u „Izboru” nije htio da primi novi objekat, jedva smo jednog nagovorili. Već prve sezone novi objekat je pokazao opravdanost otvaranja.

Prvu samoposlugu na Topolici otvorilo je trgovinsko preduzeće „Vračar” iz Beograda 14. aprila 1965. godine, u montažnom objektu u Ulici maršala Tita. „Izbor” je već krajem te godine otvorio modernu samoposlugu u istoj ulici.

Kako se Bar razvijao, tako je otvarano sve više samoposluga. „Izbor” je 3. marta 1971. godine u novoizgrađenoj zgradi na početku Ulice maršala Tita otvorio vrlo modernu samoposlugu, bombonjeru „Kraš”, snek bar, prodavnicu nakita i tekstila. Već 1984. godine „Izbor” je imao 25 samoposluga, manjih i većih, u Baru, Starom Baru, Sutomoru, Čanju, Petrovcu, Virpazaru, Ostrosu i Titogradu.

Danas je samoposluživanje rašireno za sve vrste roba. Tu se osjećamo prijatno, ne kao stranci. U njima su kupci, osoblje i izložena roba kao jedno, bez posrednika.

Imao sam zadovoljstvo i čast da u to vrijeme neposredno radim na uvođenju samoposluživanja u Baru. Tu moju pionirsku aktivnost zapazile su moje kolege u Crnoj Gori. Posebno sam ponosan na priznanje od Udruženja trgovine Jugoslavije povodom 25 godina samoposluživanja u Jugoslaviji.

Share.

Comments are closed.