Na današnji dan obilježava se Jubilej, 60 godina uručivanja Nobelove nagrade Ivu Andriću, jedinom književniku sa bivših jugoslovenskih prostora koji je dobitnik Nobelove nagrade za književnost. Esej “Reč” i naučni rad “Poetika snova u Andrićevim pripovetkama” mr Biljane Vukmanović iz Bara, povodom ovog važnog datuma postao je trajni dio Zadužbine Iva Andrića u Beogradu.
10. decembra 1961. godine laureat iz Jugoslavije, zajedno sa doajenima nauke i svjetskom književnom elitom, stupio je na raskošnu scenu pseudobarokne dvorane Koncert – hola u Stokholmu, pred sedamstotina zvanica. Uglednom skupu, naš dobitnik Nobelove nagrade za književnost predstavljen je riječima: “Andrić nosi u sebi mnogo nježnosti za ljude, ali ne uzmiče pred strahotama, niti pred nasiljem, koje u njegovim očima potvrđuje stvarnost zla. On je pisac koji je majstor jednog sasvim ličnog, originalnog kruga motiva. On stvara jednu dosad nepoznatu stranicu svjetske hronike i obraća nam se iz dubine napaćene narodne duše Južnih Slovena.”
Andrić je potom primio povelju izrađenu za tu priliku, na kojoj su zlatotiskom ispisani podaci o laureatu i sastavu Nobelovog komiteta koji je donio odluku, kao i sam tekst odluke sa obrazloženjem, na švedskom jeziku. Piscu je uručena i zlatna medalja sa Nobelovim likom na aversu i sa reljefom mladića koji pod lovorom zapisuje pjevanje muza, odnosno stih šestog pjevanja Vergilijeve Eneide: „Kako je slatko vidjeti ljudski život oplemenjen pronalascima”, kao i Andrićevo ime. Laureat je dobio i ček Skandinavske banke na 250 000 švedskih kruna, koje je ustupio za unapređenje bibliotekarstva u Bosni i Hercegovini. Tom prilikom Andrić se prisutnima obratio svojim esejom „O priči i pričanju”, koji je započeo riječima:
„Moja domovina je zaista „mala zemlja među svetovima”, kako je rekao jedan naš pisac, i to je zemlja koja u brzim etapama, po cenu velikih žrtava i izuzetnih napora, nastoji da na svim područjima, pa i na kulturnim, nadoknadi ono što joj je neobično burna i teška prošlost nametnula…”
Ovaj datum u Crnoj Gori obilježava priznanje da su esej “Reč” i naučni rad “Poetika snova u Andrićevim pripovetkama”, mr Biljane Vukmanović iz Bara, kao naučnog radnika i književnog stvaraoca iz Crne Gore, postali dio trajne dokumentacije Zadužbine Iva Andrića u Beogradu, o čemu ju je obavijestila Biljana Đorđević Mironja, savjetnica u Zadužbini. Takođe, Vukmanović je svoj naučni rad “Poetika snova u Andrićevim pripovetkama”, kao učesnik iz Crne Gore, predstavila na onlajn Međunarodnoj naučnoj konferenciji „Konteksti 2021”, održanoj 01. decembra u organizaciji Filozofskog fakulteta u Novom Sadu i na taj način, svojim radom i stvaralaštvom podsjetila na datum, izuzetno značajan za cjelokupnu kulturu baštinu balkanskih prostora. Naučni rad biće uvršten u Zbornik konferencije, dok će esej „Reč” biti objavljen u časopisu za kulturu i kulturna pitanja Glasnik, Narodne biblioteke „Radosav Ljumović”.
U međuvremenu, književni rad Biljane Vukmanović pod nazivom „O ćirilici pevam i pišem”, u kojem govori o počecima crnogorskog štamparstva, Đurđu Crnojeviću, štampanju prve ćirilične knjige Oktoih i borbi za očuvanje ćiriličnog pisma, nagrađena je na Međunarodnom književnom konkursu „Pismo Ćirilovo” u organizaciji Udruženja književnika Srbije – Književna zadruga Kragujevac. Programski odbor donio je odluku da ovaj rad bude uvršten u program svečanosti manifestacije. Na konkursu za kratku priču „Granica”, u organizaciji Crnogorske asocijacije za američke studije „Dr Biljana Milatović”, priča Vukmanović sa istoimenim nazivom „Granica” ušla je u najuži izbor i biće objavljena u zbirci odabranih priča sa ovog konkursa, dok će esej „Čovek zavisi od čoveka” svoje mjesto naći u Zborniku književnih stvaralaca regiona pod nazivom „Reč, knjiga, čovek”. Naučni rad Vukmanović „Čitanka kao specifičan udžbenik” čeka objavu u prvom broju časopisa Metodika nastave, Filozofskog fakulteta u Nikšiću, dok je njen autorski projekat za učenike osnovnoškolskog uzrasta „To je moja Crna Gora”, uvršten u Priručnik za podršku darovitim učenicima u Crnoj Gori, čija se onlajn prezentacija očekuje naredne sedmice. Takođe, priprema za projektnu nastavu „Igra za život” odabrana je među 30 najboljih za predmetnu nastavu za osnovnu školu, nakon završenog 7. Međunarodnog konkursa za najbolju pripremu „Čas za ugled 7”, Izdavačke kuće „Eduka” iz Beograda.
