Nedavni požar u Sokolani, koji je “progutao” montažni objekat porodice Gušani i u kojem, na sreću, nije bilo žrtava, prouzrokovao je gusti, crni, dim i neprijatan miris koji se danima širio gradom. Još nije poznat tačan uzrok požara i njegov inicijator, ali je definitivno utvrđeno da su vatrom bile zahvaćene gume i ostali otpad koji se nalazi u ovom naselju.
To je aktuelizovalo staru problematiku paljenja guma, štetnih posljedica koje izaziva sagorijevanje i pitanje njihovog adekvatnog odlaganja i recikliranja.
Iz Agencije za zaštitu životne sredine potvrđeno je Radio Baru i Bar Infu da su od 1. do 12. septembra, samo jednog dana (9. septembra), zabilježene dvije satne koncentracije zagađenja vazduha, i da je u tom periodu, generalno, kvalitet vazduha u opštini Bar bio zadovoljavajući.
To ne isključuje mogućnost da je na mikrolokalitetu, gdje je izbio požar, koncentracija zagađenja bila veća, jer sagorijevanje guma ima izrazito štetne posljedice na životnu sredinu i ljudsko zdravlje, kazali su za Radio Bar i Bar info Lidija Šćepanović iz Agencije za zaštitu životne sredine i Jelena Rakčević iz Inicijative “Zeleni talas”, koja odnedavno ima kancelariju u Baru.
“Tokom sagorijevanja guma, oslobađaju se opasne hemikalije i toksične materije, koje zagađuju vazduh i zemljište. Ove materije mogu uzrokovati brojne zdravstvene probleme, kao i trajno zagađenje ekosistema. Iako trenutno nismo direktno uključeni u rješavanje ovog specifičnog problema, planiramo da proširimo naše djelovanje u budućnosti i na ovu oblast. Smatramo da je zajedničko djelovanje i saradnja sa relevantnim institucijama, preduzećima i lokalnim zajednicama, od ključne važnosti za uspješno rješavanje pitanja otpada u cjelini, uključujući i gume kao posebno štetan otpad.
Predlažemo strožu kontrolu i regulaciju odlaganja guma, kao i veći fokus na reciklažu i ponovnu upotrebu. Ključno je edukovati javnost o opasnostima paljenja guma i stvoriti sistem za njihovo pravilno odlaganje kroz dostupne centre za reciklažu. Takođe, važno je uspostaviti sistem nagrađivanja za reciklažu, čime bi se dodatno motivisali građani”, kazala je Rakčević, koja smatra da je odgovornost za rješavanje ove problematike podijeljena između više aktera.
“Prije svega, nadležne institucije na lokalnom i državnom nivou imaju ključnu ulogu u donošenju zakonskih regulativa i njihovoj dosljednoj primjeni. Lokalne vlasti su odgovorne za obezbjeđivanje adekvatne infrastrukture za prikupljanje, transport i tretman otpada, uključujući opasan otpad poput guma, ali i za sprovođenje kontrola i kažnjavanje nepropisnog odlaganja.
Privatne kompanije koje proizvode ili distribuiraju proizvode koji stvaraju otpad, takođe, snose značajnu odgovornost u okviru koncepta proširene odgovornosti proizvođača. Ovaj princip podrazumijeva da proizvođači i distributeri moraju obezbijediti odgovarajuće mehanizme za prikupljanje i reciklažu svojih proizvoda nakon korišćenja.
Na kraju, odgovornost leži i na građanima, koji kroz svoje svakodnevne odluke mogu doprinijeti očuvanju životne sredine. Edukacija i svijest građana o posljedicama nepropisnog odlaganja otpada ključni su faktori u smanjenju ekološkog zagađenja”, naglašava Jelena Rakčević, iz Inicijative “Zeleni talas”, i poziva građane Bara da ih posjete u njihovoj kancelariji u objektu Sportskog centra, konsultuju ih, skreću pažnju na problematiku i zajednički traže rješenja kako bi unaprijedili ekološku sredinu.
Lidija Šćepanović, iz Agencije za zaštitu životne sredine, potvrđuje da paljenje guma, čemu se najčešće pribjegava kako bi se dobila žica koja se kasnije koristi u razne svrhe, ima izuzetno negativne posljedicu na stanje vazduha i zdravu ekološku sredinu, ali i naglašava da, kada je riječ o opštini Bar, nemaju negativnih iskustava, te da je kvalitet vazduha u našem gradu dobar.
“U avgustu i septembru, svi mjerni parametri u Baru bili su u granicama dozvoljenih, što se može vidjeti i na našem sajtu (baner – kvalitet vazduha). Devetog septembra, dvije satne koncentracije su imale blago povećanje, koje, generalno, ne utiče na kvalitet vazduha, jer je dvadesetčetvoročasovna srednja vrijednost (koja je parameter za postojanje ili ne zagađenja) bila u granicama dozvoljenog. Kada je riječ o opštini Bar, nismo imali takvih prekoračenja, što znači da je kvalitet vazduha zadovoljavajući”, kazala je za Radio Bar i Bar Info Šćepanović. Ona je pojasnila da se na zdravlje ljudi održava zagađenje vazduha prisutno trideset i pet dana u godini.
Novi Zakon o upravljanju otpadom, usvojen u aprilu ove godine, uređuje sve vrste i klasifikacije otpada, planiranje, uslove i način postupanja, kao i druga važna pitanja u vezi sa ovom problematikom, između ostalog, i tretman automobilskih guma, što će, nadamo se, doprinjeti regulaciji ovog, potencijalno, veoma opasnog otpada.
