Prepoznajući kulturu kao djelatnost od javnog interesa za Crnu Goru, Kulturni centar Bar i pored složene epidemiološke i finansijske situacije, u protekloj godini obezbijedio je uslove za ostvarivanje i razvoj svih oblasti kulturnog i umjetničkog stvaralaštva.
Direktor ustanove Erol Marunović ističe da je posebno atraktivan vid djelovanja u kulturi i organizovanje kulturno-umjetničkih manifestacija i festivala jer sublimiraju sve kreativne potencijale i promovišu najkvalitetnije resurse u ovoj oblasti. Takvo je i višegodišnje festivalsko iskustvo Kulturnog centra pod čijim okriljem se organizuje Multimedijalni festival „Barski ljetopis“ i Međunarodni festival dječijeg i stvaralaštva za djecu “Susreti pod Starom maslinom”. Posebno atraktivan bio je festival „Barski ljetopis“ koji je ove godine uveo i novi segment „bARS“ koji je afirmisao barske stvaraoce, a pažnju javnosti posebno je uzela izložba „Bar.Ljudi“ starih fotografija grada koje su evocirale uspomene mnogih gražđana i izazvale znatiželju turista. Na festivalu je premijerno nastupio i svjetski poznati jazz muzičar porijeklom iz Bara, Janko Nilović sa koncertom All Stars Jazz Esamble Montengro.
U sklopu centra koji je osnovan 1976. godine rade: Dom kulture “Vladimir Popović Španac, Narodna biblioteka I čitaonica “Ivo Vučković, Umjetnička galerija “Velimir A. Leković” i Zavičajni muzej (kojem pripadaju Dvorac kralja Nikole, Stari grad i Stara maslina).
Dom kulture „Vladimir Popović – Španac učestvuje u svim kulturnim i društvenim dešavanjima u Baru kroz programsku afirmaciju i prezentaciju kulture grada, tehnički i organizaciono pomaže da se stvori slika jedinstvenog stvaralačkog prostora. Marunović kaže da su prostorno-tehnički kapaciteti Doma kulture morali da se prilagode potrebama savremenog društva.
“Tako da je Centar svoje aktivnosti, pored redovnih, programskih, usmjerio i ka konkretnom ulaganju u njegovo prostorno i tehničko osavremenjavanje, kako bi Bar dobio prostor za nesmetanu realizaciju svih programskih sadržaja koje podrazumijeva ovakva ustanova. Ovi zahtjevni poslovi započeti su preuređenjem i dekorisanjem hola Doma kulture, zatim su zamijenjene daske na velikoj sceni i obezbijeđena savremena audio mikseta i u potpunosti je remontovan centralni sistem za grijanje sale”, kaže Marunović.
Sljedeća faza rekonstrukcije velike scene bila je ugradnja dekoraterskih cugova. Instalirana su četiri elektro-motorna cuga sa kompletnom instalacijom. Proivođač komponenti, dobavljač i installer opreme bila je renomirana firma iz ove oblasti. Takođe, izvršena je i kompletna zamjena sjedišta, obnova scenske tehnike i ugradnja pozorišnih/binskih zavjesa.
S obzirom da je završena prva faza revitalizacije bioskopa, koja je podrazumijevala reparaciju analognih 35 mm projektora MEOPTA V, Dom kulture sada radi na osavremenjavanju tehničke opreme kako bi se nastavio projekat CINEBar.
“To podrazumjeva digitalizaciju kino opreme Doma kulture, odnosno, nabavku savremenog DCP projektora najnovije generacije 4K rezolucije, kao i DOLBY 7.1 sistem ozvučenja. Navedeni proces unapređenja bioskopa na kratko je zaustavila sveopšta COVID pandemija, ali ne i prekinula. Zajedno sa našim partnerima (Opština Bar, Ministarstvo kulture, Filmski centar) nastavljamo angažovanje i vjerujemo da će digitalne projekcije najnovijih bioskopskih hitova potvrditi stalni biokopski repertoar”, kaže Marunović.
U Starom gradu Baru, koji je, naglašava Marunović, spomenik kulture od najvećeg značaja za kulturu Crne Gore, u tekućoj godini odrađeni su ili su u toku veoma značajni projekti. Jedan od njih je i završetak radova na „Arhiepiskopskoj palate”, objekat 194.
“Ovaj objekat, koji je pripadao najstarijoj instituciji u Crnoj Gori, Barskoj nadbiskupiji, predviđen je za budući „Arheološki muzej grada Bara“. To je nemjerljivo važan segmnt za naučnu, kulturnu i turističkoj valorizaciju Starog grada Bara, jer će samim tim biti moguća ekspozicija velikog broja arheoloških predmeta koji su iskopani tokom međunarodnih istraživanja od 2004. do 2009. godine. Ideja o projektu ‘Arheološki muzej grada Bara’ nastala je 80-ih godina, da se velika srednjovjekovna palata iz 14. vijeka ili Arhiepiskopska palata, koja je bila rezidencija barskih nadbiskupa, restaurira i adaptira za potrebe modernog arheološkog muzeja. Projektom je predviđeno postavljanje modernih vitrina za izlaganje arheološkog materijala, veliki digitalni LCD panoi, audiopult sa prevodima na najmanje četiri strana jezika, postamenti za izlaganje kamene plastike, digitalni touch pano sa mapom grada gdje se na licu mjesta dobijaju informacije o istoriji, arheologiji i etnologiji barskog kraja”, kaže Marunović. On dodaje da će stavljanjem „Arhiepiskopske palate“ u funckiju arheološkog muzeja grada Bara, Crna Gora dobiti jednu od najznačajnijih medijevalnih postavki u regionu, sa preko 200 predmeta različite namjene i vremena nastajanja, a to bi umnogome unaprijedilo nedovoljno poznavanje naše medijevalne materijalne prošlosti.
Dvorski kompleks kralja Nikole I Petrovića u Baru sa pripadajućim objektima i Dvorskim parkom predstavlja izuzetno vrijedan arhitektonski i ambijentalni ansambl koji zbog istorijskih, dokumentarnih, arhitektonskih, stilskih, umjetničkih, hortikulturnih i prirodnih vrijednosti predstavlja dio nacionalne kulturne i prirodne baštine Crne Gore.
Stoga je, kaže Erol Marunović, njegova obnova jedan je od najznačajnijih projekata za nas, građane i budućnost Crne gore, a njegovim obnovom šalje se signal da je kultura važna, da ćemo u nju više ulagati, jer je to najzdraviji osnov za dugoročni razvoj Crne Gore.
“Danas kompleks dvorskih objekata kralja Nikole I Petrovića u Baru predstavlja prostornu kulturno-istorijsku i ambijentanu cjelinu velikih spomeničkih vrijednosti. Dvorski kompleks sa pripadajućim objektima, koji su u potpunosti zadržali originalne i primarne oblike, kao i sačuvana prostorna kompozicija dvorskog parka, čine da ovo kulturno dobro ima svojstva autentičnosti i integriteta. Glavno zdanje dvorskog kompleksa kralja Nikole I Petrovića na Topolici predstavlja takozvani Veliki dvorac. Podignut je 1885.godine u duhu istorijskih stilova tog vremena po projektu Josipa Sladea. Od 1960.godine u zgradi Velikog dvorca smješten je Zavičajni muzej”, kaže Marunović.
Kako se zgrada nalazi uz samu obalu mora uticaj vlage i jakih vjetrova prilično su je devastirali i oštetili u proteklom vremenu od obnove iz 1984. i 2007. godine, što u velikoj mjeri utiče na čuvanje, zaštitu i adekvatnu prezentaciju spomeničkih svojstava dvorca i muzealija.
“Uz pomoć našeg osnivača, opštine Bar, trenutno se radi na odabiru najboljeg izvođača radova, kako bi radovi na sanaciji krova bili što prije završeni. Takođe je neophodno sanirati veliki prozor u prizemlju i na spratu, zamijeniti dotrajale dijelove kao i zaštitu i bojenje malih prozora na mansardi, zaštita i konzervacija glavnih ulaznih vrata muzeja, zaštita i bojenje ostalih drvenih ulaznih vrata muzeja. Nakon sanaciono konzervatorskih radova na krovu i prozorima Dvorca sačuvao bi se kulturni integritet ovog značajnog spomenika kulture i unaprijedila njegova prezentacija. Takođe bi u velikoj mjeri uticalo na zaštitu adekvatnu prezentaciju eksponata i pokretnih kulturnih dobara koji se nalaze u okviru muzejske ekspozicije unutar Dvorca i u depoima muzeja”, pojašnjava Marunović.
Ove godine u Starom gradu, počeo je sa radom i prvi Creative Hubu Crnoj Gori. Objekat preuređen u multifunkcionalan prostor, namijenjen umjetničkom stvaralaštvu. Adaptacija prostorija za potrebe uspostavljanja Creative Hub-a u Starom Baru je realizovani projekt koji je Vlada finansirala iz kapitalnog budžeta. U tekućoj godini Creative Hub je imao nekoliko zapaženih likovnih kolonija, izložbi i radionica.
“Creative hub smješten je u palati 85, čija površina iznosi 220 metara kvadratnih enterijera prilagođenog potrebama korisnika. Objekat sadrži multifunkcionalni prostor za informativnu, uslužnu i komercijalnu djelatnost, sa prostorijama za konsultacije, sastanke, informativnim pultom i prodajnim odjeljkom. Prvi sprat je namijenjen primijenjenom vajarstvu, drugi sprat umjetnicima koji se bave fotografijom, grafičkim dizajnom, dok je na trećem spratu zastupljen smještajni prostor. Stvaranje ovakvih prostora za rad je najbolji način povezivanja umjetnosti i biznisa. Njeguje se saradnja sa brojnim domaćim i stranim umjetnicima iz različitih oblasti kreativnog stvaranja i to je od izuzetnog značaja, jer daje dodatnu vrijednost našim projektima. Orijentisani smo ka mladim ljudima, neafirmisanim umjetnicima koji tek grade komercijalnu karijeru, uključujući ih u naše projekte i na taj način smo im pružili podršku i obezbijedili i vidljivost. Radili smo i sa konceptualnim umjetnicima, fotografima, muzičarima, slikarima… i trudili se da njihov talenat ugradimo i povežemo sa našim idejama. Cilj nam je bio da skrenemo pažnju na te talentovane mlade ljude i pomognemo im da, ako je moguće, svoje potencijale dalje razvijaju u našem okruženju”, objašnjava Marunović.
On poručuje da se kroz jačanje infrastrukture, obezbijeđuje podrška obrazovanju i usavršavanju preduzetničkih vještina.
“Stvarajući podsticajan ambijent za razvoj kreativne ekonomije, JP Kulturni centar Bar je u prvi plan istakao i afirmisao lokalnu kulturu, nasljeđe, umjetnike i kreativne proizvode, te uspostavio održive mehanizme za njihovu dalju proizvodnju i plasman kako na lokalnom tako i na međunardnom planu”, navodi Marunović.
Centar je danas kompleksna institucija kulture koja pored osnovne djelatnosti bavi se podsticanjem i očuvanjem kulturne baštine, slobode stvaralaštva i prava na kulturno ostvarivanje.
