Zavičajni muzej Bar je sinoć organizovao manifestaciju Noć muzeja, koju priređuje još od 2008. godine, kada se se pridružio brojnim evropskim gradovima, sa ciljem popularizacije muzejske djelatnosti i omogućavanja široj publici posjetu van radnog muzejskog vremena.
Posjetiocima se predstavlja materijal koji se nalazi u depoima muzeja i tako prezentuje etnografski, prirodnjački, arheološki i drugi materijal.
Zbog epidemiološke situacije, Noć muzeja je prošle godine izostala, a ove godine priređena je skromnije nego ranije. Posjetiocima su od 18 do 23,30 h bile dostupne sve postavke muzeja i tematska izložba „Besac“. Ovo kulturno dobro predstavljeno je kroz foto izložbu sa dvadesetak panoa, na kojima su prikazane stare fotografije iz foto zbirke barskog Zavičajnog muzeja.
„Utvrđenje Besac je fortifikacioni objekat sa karakterističnim istorijskim, arhitektonskim, građevinskim i tehničkim osobenostima. Nalazi se na uzvišenju od oko 50 metara, koje se izdiže neposredno iznad Virpazara. Sastoji se od bedema različite visine, kula, odbrambenog zida sa ulaznom kapijom, zgrade kasarne i pomoćnih objekata“, istakla viša kustoskinja Zavičajnog muzeja, autorka izložbe, Draginja Radonjić.
Ona navodi da u istorijskim izvorima postoji podatak da su utvrđenje Besac sagradili Turci 1478. godine, odmah nakon pada Donje Zete. Smatra se da su oni formirali utvrđenje kao cjelinu koja izgleda kao danas, a da je centralna kula doživjela samo manje izmjene. Besac je imao veoma važnu ulogu na potezu jezerskih fortifikacija: Besac-Lesendro-Žabljak.
„U crnogorskim ratovima s kraja 17. i 18. vijeka, Besac zauzimaju Crnogorci. Oslobađanjem od Turaka, utvrđenje gubi osnovnu funkciju i strateški značaj i samo se povremeno koristi. Izmešu dva svjetska rata, korišten je kao žandarmerijska stanica. Proces rehabilitacije i rekonstrukcije otpočeo je 2008. godine, kada je Ministarstvo kulture Besac uključilo u Ljubljanski proces i dodalo ga na listu prioritetnih intervencija. U okviru te inicijative urađena je preliminarna tehnička procjena, a iz Svjetske banke je obezbjeđena donacija za pripremanje Glavnog projekta restauracije, koji je na osnovu Međunarodnog tendera urađen krajem 2011 godine. Sredstva za Prvu fazu su dobijena u okviru višekorisničkog IPA projekta ‘Restauracija utvrđenja Besac u Virpazaru’, koji je Ministastvo kulture implementiralo u saradnji sa Delegacijom Evropske unije u Crnoj Gori“, kaže kustoskinja.
Druga faza radova je implementirana u okviru projekta “Održivo upravljanje turizmom u okviru Jadranskog nasljeđa – HERA”, kroz IPA ADRITIC program.
„Ministarstvo kulture u saradnji sa NVO Expedico je potom za Besac izradilo Menadžment plan,kao strateški dokument, koji daje sveobuhvatan osvrt na istorijat, opis i stanje kulturnog dobra.
Od 2014. do 2020. godine Utvrđenjem Besac je upravljao JP Kulturni centar Bar, a od 2020. godine ovo
kulturno dobro je putem koncesije predato na čuvanje i održavanje privatnoj kompaniji. Danas je utvrđenje Besac spomenik sa značajnim istorijskim, kulturnim i turističkim potencijalima, koje posjetiocima omogućava istorijski, arhitektonski, prirodni i ambijentalni doživljaj, uz pogled na Nacionalni park i Skadarsko jezero“, zaključila je Radonjić.
