U Dvorcu kralja Nikole večeras je predstavljena knjiga Petra Lekića „Hrišćanski kultovi u Crnoj Gori (I-XVIII vijek)“.
Na promociji su govorili istoričarka umjetnosti Anastazija Miranović, publicista i urednik izdanja Ivan Jovović, istoričar Vukota Vukotić i autor.
Miranović, Jovović i Vuković složni su u tome da je ovo pionirsko djelo, koje daje smjernice za sve dalje istraživače, te da se radi o odmjerenom, neutralnom, na istorijskim izvorima i terenskom radu utemeljenom izdanju.
„Knjiga istoričara Petra Lekića jedna je od rijetkih ove vrste u domicilnoj naučno-stručnoj literaturi, što dodatno apostrofira njen značaj. U svijetlu činjenica, ona potvrđuje davno determinisane istine da nema vjere bez politike, niti politike bez vjere, odnosno crkve bez države i/ili države bez crkve. To najbolje svjedoči crnogorska dinastija Petrović –Njegoš, čiji su vladari bili istovremeno i crnogorske vladike. Istorijsko-civilizacijskim hodogramom međusobni uticaji i korelacije države i crkve su varirali, približavali se i udaljavali. No, više od formalnog ustrojstva, neraskidivost su odnosa države i crkve determinišu i aktuelna društveno-politička dešavanjima u Crnoj Gori, kojima svjedočimo. Lekić u svojoj knjizi daje istorijski presjek razvoja hrišćanstva i hrišćanskih kultova u širem kontekstu, svodeći narativ na prostor današnje Crne Gore i na njene negdašnje društveno-političke prilike. Među koricama ovog izdanja naći će se sabrani svetitelji hrišćanstva, štovani na ovim prostorima, od takozvanih opštih, zajedničkih, do onih koje poštuje pravoslavna i katolička crkva. Navođenjem i korišćenjem brojnih, relevantnih istorijskih izvora autor prati i potkrepljuje svoja zapažanja, stavove i zaključke uz korišćenje deduktivnog metodološkog pristupa, čime čitaocu daje prostor za spoznaju šire slike-konteksta, a time i objektivnijeg uvida u datu problematiku“, istakla je Miranović.
Ivan Jovović je istakao da se Petar Lekić ovom knjigom referirao za buduće istraživačke projekte crnogorskog srednjevjekovlja, jer se kao mlad čovjek uhvatio u koštac sa tematikom koja zahtijeva ne samo entuzijazam i posvećenost, nego i konstantno profesionalno usavršavanje.
„U knjizi Petra Lekića zastupljeno je 133 kulta, od čega 99 opštih ili zajedničkih, kao i 12 pravoslavnih i 12 katoličkih kultova. Opšti ili zajednički kultovi predstavljaju duhovnu baštinu pravoslavne i katoličke crkve nastalih prije raskola 1054. godine“, istakao je Jovović.
„Ova knjiga je još jedna potvrda u nizu aktuelnost identitetskih tema u savremenoj crnogorskoj istoriografiji, gdje se Petar Lekić odlučio da na jedan atipičan način prezentuje sakralno nasljeđe crnogorskog i drugih naroda na ovom prostoru. Uostalom, autor je pokazao kako su katolička i pravoslavna crkva preko svojih ustanova radile na utemeljenju i njegovanju kultova, pri čemu je data posebna pažnja onim gdje su bila sjedišta nadbiskupa i biskupa, odnosno episkopa i mitropolita, koja su se odlikovala najvećim stepenom ceremonijala, o čemu imamo živo svjedočanstvo koje seže u srednji vijek, a riječ je o tripundanskim svečanostima u Kotoru“, apostrofirao je Jovović, dodajući da se autor ovom knjigom kod stručne javnosti u Crnoj Gori legitimisao kao neko na koga se može osloniti crnogorska medijavelistika.
Istoričar Vukota Vukotić istakao je da će ova knjiga doprinijeti boljem razumijevanju srednjeg vijeka i vjere na ovim prostorima.
„Mi večeras promovišemo prvo djelo moga velikoga prijatelja i kolege Petra Lekića. Radi se o knjizi za koju ja moram da kažem da predstavlja jedan izuzetan čin hrabrosti. Govoriti o hrišćanskim kultovima u gradu koji je stariji od hrišćanstva, u gradu u kome su zastupljene tri konfesije je jedan i naučni i intelektualni podvig“, istakao je Vukotić.
Autor je zahvalio brojnoj publici na izdvojenom vremenu i istakao da kulturno istorijsko nasljeđe jedne zemlje predstavlja ogledalo njene prošlosti i sadašnjosti.
„U toku ovog istraživanja uočio sam da staroslovenski, latinski i italijanski spisi sadrže bogate informacije o mjestima, pa će moj budući rad biti usredsređen na njihovu identifikaciju i utvrđivanje tačnog lokaliteta“, kazao je Lekić, najavivši da će se u narednom periodu baviti ovom temom.
Moderator je bila Jelena Srzentić.
