U ovoj godini Radio Bar slavi 40 godina postojanja – osnovan je 17. aprila 1979. U čast tog jubileja, narednih desetak dana donosićemo sjećanja i intervjue bivših radnika, urednika i direktora. Ciklus započinjemo Borislavom Borom Stojovićem, prvim direktorom i glavnim i odgovornim urednikom Radio Bara, i to u dva navrata, od 1979. do 1981. i od 1982. do 1985. godine.
Samo nekoliko dana po razornom zemljotresu 15. aprila 1979. jugoslovenske radio-stanice organizovale su zajednički centar, tzv. “pool”, sa zadatkom da informišu javnost o posljedicama zemljotresa i angažovanju društvene zajednice na njihovom otklanjanju i obnovi postradalog područja. Postavljena je mobilna radio-stanica na lokaciji kod Pošte, gdje su se smjenjivale ekipe Radio Sarajeva, Titograda, Beograda, Zagreba, Dubrovnika, Novog Sada, Skoplja i Prištine.
Pri kraju njihovog angažovanja, šef tehnike Radio Titograda inicirao je ideju da se dio tehnike za emitovanje programa ostavi na toj lokaciji, ako Opština uspije da formira radnu organizaciju za lokalno informisanje. Opštinska konferencija SSRN, nadležna za javno informisanje, donijela je odluku o osnivanju Informativnog centra, u čijem sastavu bi bio i Radio Bar. U Predsjedništvu SSRN-a bio sam zadužen za javno informisanje, predsjednik Komisije za tu oblast, pa smo u traženju pogodne ličnosti za direktora novoformiranog Informativnog centra odlučili da to budem ja, iako sam se isprva tome protivio. Imao sam u barskoj Gimnaziji lijepo radno mjesto, a javno informisanje mi nije bilo dovoljno poznato, mada sam dvije godine bio honorarni dopisnik Radio Titograda, dok sam radio u Osnovnoj školi “Meksiko”.
Trebalo je osnovati novu radnu organizaciju i pripremiti samoupravni sporazum o finansiranju izdvajanjem pola procenta iz ličnih dohodaka zaposlenih i ponuditi ga na potpisivanje radnim organizacijama, obezbijediti jednu prikolicu od onih koje su pristizale za smještaj postradalog stanovništva za rad buduće redakcije Radija, pripremiti samoupravna akta potrebna za registraciju Informativnog centra, naći novinarski i tehnički kadar, sekretara, blagajnika i pomoćno osoblje.
Profesionalni novinari-dopisnici raznih listova maksimalno su opterećeni svojim redovnim poslovima. Nije bilo odgovarajućih ličnosti sa iskustvom u oblasti informisanja. Pa ipak, okupio sam 4-5 “novinara” – Redakciju. Vremenom, ona se proširivala, ali i neki su zamjenjivani drugim. Ubrzo su neki postali vrsni izvještači – novinari. Bilo je i nekoliko spoljnih saradnika.
Naše informativno naselje su činili: dotrajali autobus, starinskog tipa, plavo obojen, sa drečavo crvenim ćiriličnim slovima na njegovoj južnoj strani: Radio Bar. U autobusu nema sjedišta, već je preuređen za pokretni emisioni studio. U zadnjem njegovom dijelu je mikrofon za novinara-voditelja i mikseta za ton-majstora. Pored autobusa je plastična autoprikolica, boje slame. Tu će raditi mala Redakcija Radija. Obezbijeđena im je telefonska veza, dva mala terenska magnetofona marke “uher” za snimanje sagovornika i jedna pisaća mašina. Do prikolice je mala drvena kućica sa limenim krovom, boje trule višnje, spuštenim na dvije vode. Nad ovim naseljem uzdižu se dva pocinčana dvadesetometarska stuba, na koja je rastegnuta žica-antena.
U prvoj godini rada, uz organizacione poslove, morao sam obavljati i obaveze glavnog i odgovornog urednika. Zajednički smo stvorili programsku šemu dnevnog informisanja. Odlučili smo se za jednu polučasovnu govornu emisiju (dnevnik), a uz to ćemo uvoditi, jednu po jednu, zabavnu specijalizovanu emisiju (npr. muzičke želje uz pozdrave i čestitke, pitanja slušalaca predsjedniku Opštine, koji je i rukovodilac Štaba u Opštini za otklanjanje posljedica zemljotresa i pomoć ugroženom stanovništvu, rubriku “Naš jezik”). Pokušali smo emitovati i prenos sa sjednice Skupštine opštine, ekonomsko-propagandni program, “Selu u pohode”, a kasnije i brojne druge. Emitovanje se moralo završiti do 18 časova.
Govorne informativne emisije su bile u centru moje pažnje. Zahtijevao sam da informacije budu isključivo o lokalnoj problematici, i to izvještaji o uočenom stanju, pogotovu sa raznih sastanaka na kojima se govori o aktuelnoj problematici. Izbjegavati lične komentare, kritike sa nivoa iskusnih arbitara o događajima ili stanjima, jer za to nijesmo dovoljno kvalifikovani ni sposobni. No, ubrzo su pojedini lokalni naši novinari odstupali od tog mog stava i stavljali se u ulogu oštrih kritičara. Zbog toga su me neki direktori preduzeća zvali i protestovali: “Mi izdvajamo sredstva za vaš rad, a vi nas kritikujete…”. “Kritičari” su se povodili sve više po svom uzoru – dopisniku “Politike”, koji je za to imao znatno više iskustva.
Održavali smo saradnju sa šefom tehnike Radio-Titograda, kao matične kuće, koji bi dolazio na naš poziv kada je u pitanju neki kvar na emisionoj tehnici (gramofon i sl). Podsticao nas je da tražimo, preko osnivača, da se izgradi-postavi emisioni stub za srednje talase, jer je tadašnje emitovanje bilo samo na ultrakratkim talasima. Opština je ovdje brzo djelovala. Specijalizovana kuća iz Beograda, u relativno kratko vrijeme, podigla je na određenoj lokaciji u Polju, visok antenski stub sa kućicom za odgovarajuću tehniku. Puštanje u rad obilježeno je malom svečanošću u prisustvu predstavnika beogradske kuće, Radio-Titograda i Opštine.
Informativni centar je imao organ društvene kontrole: Programski savjet, čijeg predsjednika je birao osnivač, a članove su delegirale određene radne i društveno-političke organizacije. Na sastanku su razmatrani izvještaji o radu Radio-Bara i davana mišljenja o programu emisija. Direktor Centra je izabran za člana Republičkog Komiteta za informisanje. Povremeno su, prema potrebi, sjednicama Redakcije prisustvovali funkcioneri društveno-političkih organizacija Opštine.
Izdavači gramofonskih ploča iz zemlje slali su nam redovno po jedan primjerak ploče kao reklamu pjevača zabavnih melodija. Imenovao sam lice koje je primljeno kao tehničar-tonac za muzičkog urednika, jer je bilo obdareno za muziku, a istovremeno je primljen još jedan tehničar kao ispomoć ovom prethodnom. On je imao pogodan glas, pa je vodio i reklame – propagandne poruke stranaka – radnih organizacija (EPP).
Pojavila se i inicijativa Opšteg udruženja grafičara Jugoslavije iz Beograda da se zajedno angažujemo na otvaranju štamparije u Baru. Oni će pokrenuti akciju za prikupljanje sredstava od grafičkih radnih organizacija da bi se njima kupila savremena grafička oprema (ofset tehnika) u prvom redu za izdavanje opštinskog lista, i za grafičke usluge trećim licima uz ostvarivanje prihoda za svoj rad. Tražili su da mu pošaljemo petnaestak mladića i djevojaka za obučavanje za grafičku djelatnost, odnosno rad na ofset tehnici. Ovaj posao obavio sam relativno brzo i grupa mladih budućih grafičara i grafičarki otputovala je u Beograd na obuku.
Skupštinski štab je iskazao spremnost da dopuni nedostajuća sredstva da se kupi dogovorena ofset tehnika, savremenija od ravne tehnike koja je u upotrebi u Crnoj Gori. Otputovao sam na Sajam grafike i tehnike u Zagreb i potpisao ugovor sa direktorom njemačke firme “Hajdelberg” o kupovini ofset tehnike po povoljnijoj cijeni, kao postradalo područje. Tehnika će biti isporučena poslije izlaganja na Sajmu grafike u Beogradu.
Štab u Baru je obećao i smještajni prostor za ovu tehniku. I prije odlaska na Sajam u Zagrebu, imenovao sam prvozaposlenu osobu novinarku za urednika Radio-Bara i time se rasteretio značajnog dijela posla. Ona je dužnost obavljala vrlo savjesno i uspješno.
Nevrijeme je slomilo jedan od metalnih stubova improvizovanog antenskog sistema, pa prestade emitovanje programa, što nas sve ražalosti. Naš agilni osnivač – predsjednik OK SSRN brzo se angažovao kod “Luke Bar” da njihovi radnici prenesu iz Buljarice jednu dugačku metalnu cijev, korišćenu ranije za bušotine pri istraživanju nafte i prilagodili je za antenski stub, što nam omogući nastavak rada. Ovaj stub je postavljen na novoj lokaciji u Makedonskoj ulici ispred barake, koja se adaptira za potrebe radija i za smještaj štamparije. Uskoro je uslijedilo preseljenje u adekvatniji prostor.
Osjećao sam zamor i zasićenost ovim poslom, pa sam rado prihvatio oslobođeno radno mjesto predsjednika OK SSRN, kad je dotadašnji otišao u penziju. Našao sam dobru zamjenu u kolegi iz barske Gimnazije, koji se dobro snašao na ovom poslu. No, mandat moje nove funkcije određen je na godinu dana. Nadao sam se da ću naći neko drugo radno mjesto i da se ne vraćam u Informativni centar.
U mom odsustvu obavljeni su značajni poslovi: počela je s radom prva barska štamparija i izdat je prvi broj opštinskog lista. Još prije mog odlaska na novu dužnost, u dogovoru sa sekretarom Udruženja grafičara, izabrali smo upravnika štamparije i dali mu stan, što je bio njegov uslov da dođe iz Beograda. Pokazalo se da je to bio dobar izbor i sa njim je bilo prijatno sarađivati.
Iako sam se nadao da ću po isteku mandata naći neko drugo radno mjesto, to se nije dogodilo, već je odlagano pod izgovorom da je zamjenik kojeg sam iz Gimnazije našao predviđen za direktora Kulturnog centra.
Po povratku, nastojao sam da povratim raniji elan u radu. Imenovao sam urednika “Barskih novina” iz redova Redakcije. Tražio sam da novine izlaze petnaestodnevno umjesto mjesečno. To je prihvaćeno i nekoliko brojeva je tako izašlo. No, ubrzo je počelo kašnjenje, termin izlaska iz štampe se pomjerao u toku mjeseca. Opravdanje je bilo da kasne novinari sa dogovorenim člancima ili ima problema u štampariji. Morao sam se saglasiti da se objavljivanje vrati na mjesečno izdanje, iako to ne odgovara samom nazivu lista – novine.
Informativna kuća iz pobratimskog grada Bora predložila je da uspostavimo saradnju. Prihvatili smo ideju i na njihov poziv urednica lista i ja otputovali smo u Bor na dogovor. Složili smo se da počnemo sa objavljivanjem zajedničkog broja njihovih i naših novina, i to s jedne strane njihove informacije, a s druge strane naše. Naravno, sa obostranim nazivima lista Barske novine / Borske novosti. To je uspjelo. Naša urednica je uredno poslala naše članke, a oni su odštampali list i poslali nam određen broj tiraža. Saradnja je uspostavljena i sa radio-programom. Jedne subote prije podne uspostavljan je tzv “most” i razgovarali su voditelji i emitovali dio svojih programa. Urednica našeg lista je uspješno radila ove poslove saradnje sa Borskim novinama.
Naša kuća je funkcionisala pod nazivom Informativno-grafička radna organizacija. No, grafičari su bili nezadovoljni jer njihove usluge ne utiču na visinu njihovih zarada. Govorili su “radio ne radio, svira ti radio”. Pritisak je sve jači da im dozvolimo da rade kao samostalna radna organizacija. To smo im dozvolili pod uslovom da snose troškove oko objavljivanja “Barskih novina”. Prihvatili su. Opet smo bili Informativni centar.
Ukazala mi se prilika da pređem na novo radno mjesto, izabran sam za načelnika organa uprave SO Bar za društvene djelatnosti i opštu upravu.
