U 37 godina dugoj istoriji “Barskog ljetopisa” bilo je i avangardnih sadržaja, ali nijedan nije izazvao takve reakcije kao performans “Big Shave” trupe “Talent Factory”, na današnji dan, 15. avgusta 1998. u galeriji „Velimir A. Leković“.
Tročlanu trupu je predvodio Vladimir Perić – Pera Talent, tada profesor na Univerzitetu u Mičigenu, jedan od najaktivnijih performans autora na ex-YU prostorima, a pored njega u Baru su bili i Pavle Ćosić i djevojka umjetničkog imena Nelly.
Nekoliko sati ranije, članovi trupe su gostovali u programu Radio Bara, i objašnjavali suštinu performansa kao umjetničkog djela, u čemu je naročito prednjačio Pera Talent čiji je rad bio prepoznatljiv na raznim umjetničkim poljima: u muzici, grafici i grafičkom dizajnu, fotografiji, likovnoj umjetnosti… Pozivao je Barane i njihove goste u galeriju, intrigantno najavljujući da će prisutni “osjetiti suštinu perfromansa”. Te godine, inače, u žiži interesovanja ove trupe koja je imala postavku i u čuvenom “Bauhausu” bili su “erotika, pornografija, voajerizam”, a “Big Shave” performans uključivao je, najavio je Pera Talent – četiri komponente: sliku, miris, zvuk i pokret.
Barane je te noći, tačno u 21:00, u Galeriji “Velimir A.Leković” sačekao opšti mrak, jak miris after shavea i pulsirajući iritantni zvuk aparata za brijanje koji nije prestajao. Nakon uvodnog privikavanja na mrak, svjetlost polaroidnih fotosa je padala kroz prorez žileta, pažljivo dirigovano i dozirano, na djelove tijela Nelly, potpuno gole igračice koja je tokom sedamnaestominutnog performansa simulirala da brije pazuh, noge i genitalije. Jedan dio gledališta, manji, napustio je galeriju zgrožen još tokom samog nastupa, a drugi je bio oduševljen.
“Šok je izvanredna reakcija, što znači da je performans uspio. Umjetnost, na sreću, nisu samo lijepe stvari. Nelly je tu bila medijum, jer nije bilo riječi o djevojci koja se svlači, već o poruci umjetnika, kao i kod svih performansa”, istakli su za medije nakon prikazanog članovi “Talent Factory”. Ono što je, međutim, novinare dodatno fasciniralo bilo je saznanje da je Nelly u “stvarnom životu” violinistkinja Narodnog pozorišta u Beogradu. I pjesnikinja.
Direktorica Kulturnog centra (i Barskog ljetopisa) tada je bila Dragica Milić, koja se svjesno odlučila na ovakvu, očigledno uspjelu, umjetničku provokaciju.
“Naravno da sam znala da je riječ o poznatoj trupi koja se bavi provokativnim performansima, ali nisam imala ni trenutak dileme da li treba da nastupe na ‘Ljetopisu’. Željela sam da Baranima i gostima prikažemo i avangardnu umjetnost, na koju nisu navikli u dotadašnjoj ponudi. Iako je sam performans izazvao početni šok, u ćaskanjima ispred Galerije nakon njega nisam primijetila da je iko izašao ljut ili nezadovoljan. Naprotiv, bilo je sjutradan dosta pozitivnih reakcija i traženja kontakta kako bi ih angažovali i na drugim festivalima”, sjećala se Dragica Milić.
Milan Vujović, tada dopisnik “Politike”, zabilježio je tog 15. avgusta uveče: “Po mišljenju likovnog kritičara Milosava Pješčića, ovo je bilo mnogo bolje nastupanje beogradskih umjetnika nego na premijeri, na BELEF-u 1997. u Barutani. Publika koju je činilo pedesetak znatiželjnih Barana i Italijana, kada se performans poslije 17 minuta završio, zaboravila je da aplaudira! Izgleda da je performans za ovdašnje poklonike umjetnosti bio suviše avangardan, a jedan od poznatih barskih boema kazao je direktorki Barskog ljetopisa Dragici Milić: ‘Dobro je što ovo nisi pustila na Ljetopisu prije deset godina, istjerali bi te iz partije’“.
Vladimir Perić – Pera Talent i dalje je prisutan na savremenoj umjetničkoj sceni. Sve do 2006. je stvarao u okviru trupe “Talent Factory”, a onda se posvetio sopstvenom projektu “Muzej detinjstva”. Izlagao je na više od 80 samostalnih i više od 200 grupnih izložbi u Srbiji i inostranstvu. Radovi su mu objavljivani u mnogim uglednim svjetskim publikacijama. Perićeva autorska tipografija uvrštena je u pregled najznačajnijih dostignuća grafičkog dizajna 20. vijeka. Dobitnik je “Politikine” nagrade za likovnu umjetnost iz fonda “Vladislav Ribnikar”. Bio je predstavnik Srbije na 55. Bijenalu likovnih umjetnosti u Veneciji (2013).
Na njegovoj wikipedia stranici, vidno istaknut, kao jedina vrijedna aktivnost u 1998, stoji performans “Big Shave” na Barskom ljetopisu.
