Izložbom slika Mila Milunovića u Dvorcu kralja Nikole večeras je otvoren likovni program 35. Barskog ljetopisa.
Publici su predstavljena i djela našeg slikarskog barda koja do sada nisu izlagana u javnosti, nastala u zenitu njegovog stvaralaštva, koja je Narodni muzej Crne Gore otkupio u nekoliko posljednjih godina.
Izložbu je otvorila selektorka likovnog programa Barskog ljetopisa, direktorka Zavičajnog muzeja i likovna kritičarka dr Anastazija Miranović, koja je naglasila obavezu društveno odgovornih institucija da upozna javnost, posebno mlađe generacije, sa stvaralaštvom svojih velikana.
„One kojima je znano vrijedi podsjetiti na umjetničko djelo, koje zajedno sa grandioznim opusom Petra Lubarde, čini referentnu vertikalu moderne crnogorske likovne misli, na koju se pozivamo pri svakom ozbiljnijem osvrtu u kontekstu razvojnih etapa crnogorske likovne umjetnosti. Ti identitetski ‘međaši’ naše likovnosti zor su pred svijetom i strukom. Čuva ih i prezentuje Narodni muzej Crne Gore, u svojim postavkama i depoima“.
Milo Milunović pripada generaciji crnogorskih likovnih umjetnika (među kojima su još Petar Lubarda, Mihailo Vukotić, Jovan Zonjić, Milan Božović…) koja se između dva rata školovala i formirala u evropskim umjetničkim centrima.
„Za njegov stvaralački razvoj presudan je uticaj Sezana i boravak u Parizu, u dva navrata, od 1919. do 1922. i od 1926. do 1932. Izlaže na tamošnjim likovnim salonima (Jesenjem, Tiljerijskom, Salonu nezavisnih) i biva zapažen od pariške likovne kritike. Koliko ga je francuska stručna javnost cijenila, govori podatak da je 1928. predstavljao Francusku na XVI Bijenalu u Veneciji“.
Milo Milunović je iznimno značajan i za pedagoški razvoj jugoslovenske i crnogorske likovne umjetnosti. „Sa Petrom Dobrovićem i Tomom Rosandićem 1937. osniva Akademiju likovnih umjetnosti u Beogradu, a sa Petrom Lubardom 1946. čuvenu Umjetničku školu na Cetinju, koja se ubrzo (1948) seli za Herceg-Novi“.
Neposredan povod za relizaciju izložbe slika poznatog crnogorskog i jugoslovenskog umjetnika Mila MiIunovića su datumi – 125 godina od rođenja i 55 godina od smrti. Iako je publika Barskog ljetopisa prije pet godina imala priliku da vidi radove iz Milunovićevog tzv. mediteranskog ciklusa (zajedno sa radovima Petra Lubarde), osobenost ove postavke je u tome što, pored tematske razuđenosti (za razliku od pomenute izložbe u Baru) pruža uvid u višedecenijsko umjetnikovo stvaralaštvo, od 1929. do 1965. godine. Zastupljena su djela srednjeg i manjeg formata – pasteli i ulja na platnu, kartonu, papiru, šperploči, lesonitu i jedna litografija.
„Ono što prvo uočavamo, i pri letimičnom pregledu date ekspozicije je žanrovska razuđenost od portreta, autoportreta, preko pejzaža, poznatih toponima i krajolika Crne Gore, do tema po kojima je Milunović poznat široj javnosti – primorskih motiva vezanih za morski biodiverzitet. Otkrivamo ‘racionalnog poetu’ koji svoj intimni pejzaž pohranjuje u zavičaj, u Sopstvo, u dobro znane predjele ‘mentalne’ geografije, kojima likovno suptilno prilazi. Tu su Orlov krš, krovovi Cetinja, Sveti Stefan u više varijanti, Vranjina, ali i pejzaž iz Provanse i Knez Mihailova ulica u Beogradu… Na izložbi su zastupljeni radovi koji su nastajali u tridesetpetogodišnjem vremenskom intervalu, pružajući mogućnost sagledavanja šire slike umjetnikovog višedecenijskog razvoja, sa djelima iz zenitne stvaralačke faze“, istakla je dr Miranović.
„Dvadesete godine dvadesetog vijeka označavaju početak Milunovićevih likovno-poetskih, impresionističkih traženja i plenerističkih ishodišta koja će dovesti do pronalaženja i izvjesnog zadržavanja u okvirima ‘modernog tradicionalizma/klasicizma’. Postepeno i studiozno umjetničko sazrijevanje kulminiraće ekspresionističkom fazom ili tzv. mediteranskim ciklusom, po kojem je Milunović prepoznatljiv široj javnosti. Slike koje su pred nama, predstavljaju put do tih zrelih ostvarenja i stvaralačkog zenita. U ovim radovima očituje se naklonost prema klasičnoj tradiciji, pompejanskom slikarstvu i uopšte bogatom mediteranskom, vizantijskom i renesansnom kulturnom nasljeđu. Pokazuju kako je umjetnik gradio svoj osobeni likovni iskaz koji predstavlja fino izbalansiranu sublimaciju plastičko-pikturalnih elemenata, sintetizovane forme, sinhronizovanih planova i masa, kompozicionu svedenost, crtačku sigurnost“, navela je, otvarajući izložbu.
Izložba će biti u postavci u sali Dvorca kralja Nikole do 30. avgusta.
Milo Milunović je rođen na Cetinju 1897. godine. Školovao se na Cetinju, u Monci i Skadru, a umjetnost je učio u Firenci i Parizu, kada se upoznaje sa djelima Pola Sezana. U Zagrebu živi i slika od 1924. do 1926. Ponovo odlazi u Pariz 1926. i ostaje do 1932. godine gdje slika i izlaže na samostalnim i grupnim izložbama. Od 1937. do 1946. radi kao profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu. Poslije Drugog svjetskog rata od 1946. do 1948. živi na Cetinju gdje sa Petrom Lubardom osniva Umjetničku školu u kojoj je i predavač. Bio je član umjetničke grupe Dvanaestorica. Jedan je od osnivača Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore. Dopisni član SANU postaje 1950, a redovni 1958. Od 1952. dobija rješenje kojim se imenuje za redovnog profesora AlU u Beogradu. Za člana dopisnika Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti izabran je 1966. godine. Umro je 11. februara 1967. godine u Beogradu, gdje je i sahranjen.
Dobitnik je domaćih i međunarodnih nagrada i priznanja među kojima se izdvajaju: Grand Prix za mozaik i slikarstvo na Međunarodnoj izložbi u Parizu 1937, Orden legije časti 1939, Državna nagrada Vlade FNRJ za 1949. godinu dodijeljena za mozaik u Jugoslovenskom dramskom pozorištu u Beogradu, Sedmojulska nagrada za životno djelo, Zlatna medalja na II Trijenalu jugoslovenske likovne umetnosti, Prva nagrada na Plavom salonu u Zadru…
Postavku Mila Milunovića u Dvorcu kralja Nikole moguće je pogledati do 30. jula, kada će na istom mjestu biti otvorena druga izložba likovnog segmenta ovogodišnjeg Barskog ljetopisa – akademskog umjetnika Milovana Mikija Radulovića.
