Nevladina organizacija “Novo i ljepše Sutomore” obavijestila je javnost da Projekat sistematskih arheoloških istraživanja otomanskog i austrougarskog utvrđenja Tabija na lokalitetu Golo brdo u Sutomoru, kreće u drugu fazu.
Kako su naglasili, zahvaljujući uspješno realizovanoj prvoj fazi i uredno dostavljenoj neophodnoj dokumentaciji, stekli su pravo na finansijska sredstava za II fazu ovog projekta, koja je uspješno započeta 16. septembra ove godine. Finansiranje je omogućeno zahvaljujući sredstvima koja TO Bar izdvaja od boravišne takse za arheološke, konzervatorske i restouratorske projekte na teritoriji opštine Bar.
Podsjetimo, inicijator projetka je NVO “Novo i ljepše Sutomore”, finansijer je Turistička organizacija Bar, nosilac projekta je JP Kulturni centar Bar, dok je rukovodilac istraživanja mr Mladen Zagarčanin, arheolog. Projekat kulturno-turističke valorizacije tvrđave Tabija ima za cilj “unaprjeđenje turističkog i kulturnog ambijenta, kroz bogatu ponudu materijalne i nematerijalne kulturne baštine Sutomora, a ujedno i opštine Bar”.
“Riječ je o sistematskim istraživanjima malo poznatog utvrđenja koje je sagrađeno između 1859. i 1862. godine. U tom periodu obnovljeno je i prošireno kasnosrednjevjekovno utvrđenje Nehaj, pa su Haj (Tabija) i Nehaj postali dva izuzetno važna punkta nad Spičanskim poljem, koja su ujedno bila predstraža prema Austrougarskoj, i veoma važna vojna uporišta tokom sve češćih upada Crnogoraca i napada na turske karaule, nakon čega je i osmišljeno ovo malo vojno-inženjersko remek djelo.
Tokom prve faze istraživanja 2017. godine otkopan je objekat sagrađen u sjevenom dijelu utvrđenja (A), zapadno o ulaza, i tom prilikom je konstatovana ogromna količina arheološkog materijala. Ovogodišnja istraživanja će se usredsrediti na objekat sa istočne strane (B), po gabaritima iste veličine kao i objekat sagrađen zapadno od ulaza, s time što je ovaj prostor složeniji za istraživanje, pa će iskopavanje i fizički, i tehnički, biti izuzetno zahtjevno i naporno. Predstoji nam dug posao kako bi uspjeli da uradimo predviđeno, a cilj nam je da istražimo cijelo utvrđenje i ispitamo sve faze gradnje. Nakon prikupljannja podataka stvoriće se mogućnost da se svi objekti restauriraju onako kako to dolikuje savremenoj konzervatorsko praksi, nakon čega će svaki objekat dobiti svoju adekvatnu namjenu”, kazali su iz NVO “Novo i ljepše Sutomore”.
Oni su izrazili nadu da će, uz dobru volju, Sutomore će dobiti nemjerljivo važan istorijski spomenik i izuzetno značajan turistički punkt na jednom od najljepših vidikovaca u barskoj opštini, te prostore za sve one potrebe koje nedostaju ovom mjestu, a to su stalna muzejska postavka, galerija, prostor za scenske priredbe i slično.
“Ovo tim prije što se nalazi u samom centru Sutomora, te će postati prirodna cjelina sa budućim trgom i šetalištem, i kao valorizovani spomenik kuture doprinijeti stvaranju posebnog ambijentalnog prostora po čemu će Sutomore postati prepoznatljiva turistička destinacija.
Uz pomoć svih relevantih institucija, prije svega Opštine Bar, Ministarstva kulture Crne Gore, privrednika i građana Sutomora i svih koji su voljni da nam pomognu, sigurni smo da ćemo uspjeti da završimo zacrtane planove, za opšte dobro svih građana i mnogobrojnih turista koji rado posjećuju naše lijepo Sutomore”, zaključuju iz ove NVO.
