Kada sam duboko zašao u šestu deceniju, često sam u razgovoru sa prijateljima, osvrćući se na neka njihova razmišljanja, znao da kažem da je moja budućnost iza mene i da su to godine kada treba sabirati životne i radne rezultate, a ne razmišljati o nekom radnom mjestu ili funkciji. I to sabiranje, po prirodi stvari, vraća u prošlost. A o prošlosti je mnogo lakše govoriti nego o budućnosti. Za nju je potrebna samo dobra memorija. Za ovu drugu je, međutim, potrebno mnogo više: da na osnovu sveobuhvatne analize te prošlosti i tačne ocjene sadašnjosti pokušate da sagledate budućnost. Ima ljudi koji to mogu. Ja baš nešto i nijesam jedan od njih.
Kažu da iskustvo nije ništa drugo do zbir životnih grešaka. Ja sam, međutim, rano počeo, i u tome istrajavam sve do današnjih dana, da životne greške, teške trenutke i ružne stvari odlažem u depo zaborava i da se sjećam samo onih ljepših. A one mi se svaki put vrate kada me sjećanje uputi prema tom depou.
Sjećam se, tako, vremena kada sam kao mladi i, po nekima, perspektivni pravnik počeo da obavljam mnogo odgovorniji posao od posla inspektora Uprave društvenih prihoda koji sam do tada obavljao. Bilo je to s početka 1987. godine, kada me pozvao tadašnji predsjednik Izvršnog odbora Skupštine opštine Bar, Miloš Šušter, i ponudio mi mjesto sekretara Izvršnog odbora, riječima da mi on može samo pružiti šansu, a da od mene zavisi da li ću je iskoristiti i da se, ako je ne iskoristim, ljutim na sebe, a ne na njega.
A sada nešto o Izvršnom odboru, organu koji je, siguran sam, potpuno nepoznat za današnju mladu i srednju generaciju, a jednim dijelom i onu stariju. Opština je tada u Crnoj Gori po svojim nadležnostima, slikovito rečeno, bila mala država u državi, a Izvršni odbor Vlada u toj maloj državi, odgovorna za stanje u svim oblastima društvenog života u opštini. Dakle, bio je odgovoran i za stanje u cjelokupnoj privredi i vanprivredi Bara, predškolskom vaspitanju, osnovnom i srednjem obrazovanju, primarnoj i sekundarnoj zdravstvenoj zaštiti stanovništva, javnoj bezbjednosti u opštini, odbrani zemlje iz nadležnosti opštine, stanju u prostoru opštine, poljoprivredi… Jednom riječju, gotovo za sve što se okom moglo vidjeti.
Redovne sjednice Izvršnog odbora su održavane svakog četvrtka, a vanredne zavisno od hitnosti i značaja pitanja koje je trebalo razmotriti. Pored toga, Izvršni odbor je zasijedao i prije svake sjednice Skupštine opštine Bar, kada je razmatrao prijedloge i sugestije tadašnjih delegata i delegacija na skupštinski materijal i o svojim stavovima izvještavao skupštinu.
Bio je to krajnje težak i odgovoran posao koji je zahtijevao mnogo znanja i rada. Tada se nije radilo osam sati dnevno, već onoliko vremena koliko je bilo potrebno da se posao završi, a da pri tome nikome nije ni palo na pamet da traži da mu se plati prekovremeni rad.
Međutim, i takav Izvršni odbor nije bio imun od događaja na sjednicama koji bi se mogli smatrati anegdotama, ako se anegdotom smatra kratka šaljiva ili duhovita priča. Meni su u sjećanju posebno ostala četiri takva događaja.
***
Tadašnji sekretar Sekretarijata za narodnu odbranu Đorđije Maljević, koji je svoj posao obavljao zaista predano, stručno i odgovorno, zahtijevao je da se svi primjerci pisanog materijala koji je radio taj Sekretarijat, a koji su bili strogo povjerljive prirode, nakon razmatranja na sjednici Izvršnog odbora, predaju njemu. To je vjerovatno podstaknulo tadašnjeg načelnika Uprave za katastar, pokojnog Novicu Vučkovića, da zatraži od predsjednika i sekretara Izvršnog odbora da se takvi materijali njemu više ne dostavljaju.
Zahtjev je obrazložio željom da ako neprijatelj napadne našu zemlju i privremeno okupira teritoriju naše opštine a njega zarobi, hoće da ostane zapisano za buduće generacije da i pored svih fizičkih patnji kojima je bio izložen i zbog kojih je preminuo, nije odao ni jednu tajnu, ni jedan podatak. A to može ostvariti samo ako ne bude čitao te materijale.
***
Nekadašnji sekretar Mjesne zajednice Topolica I, pokojni Rako Nikčević, bio je poznat u Baru po pisanju aforizama koje je kazivao preko Radio Bara. Jednom prilikom, Rako je podnio Izvršnom odboru zahtjev za finansijsku pomoć za štampanje prve knjige aforizama. Bilo je to, sticajem okolnosti, u vrijeme kada je opština Bar od Fabrike “IDA Kikinda” kupila dva službena vozila “Opel-Omega” za potrebe Skupštine i Izvršnog odbora, s obzirom da su tadašnja službena vozila bila više nego dotrajala. Na sjednici Izvršnog odbora, na prijedlog predsjednika, udovoljeno je njegovom zahtjevu, iako je jedan član Izvršnog odbora bio mišljenja da bi bilo dobro da se, ako je to moguće, prije štampanja knjige neki od članova Izvršnog odbora upozna sa njegovim aforizmima, pošto ga iskustvo uči da zna da bude nezgodan.
I knjiga je izašla iz štampe, a jedan od aforizama je glasio: “Barskoj Vladi dobro ide, kupila je dvije IDE, pa neka ih, nek se voze, kad smo rozge”. Kasnije sam, neposredno od autora, saznao da je u prvobitnom tekstu bila riječ “koze”, a ne “rozge”, ali da je nakon udovoljavanja njegovom zahtjevu izvršio izmjenu i da pod rozgama podrazumijeva kolce za podupiranje.
***
Na svakoj sjednici Izvršnog odbora prva tačka dnevnog reda je bila usvajanje zapisnika sa prethodne sjednice. S obzirom da nikada nije bilo primjedbi na zapisnik, predstavljalo je malo iznenađenje kada je na toj sjednici tadašnji potpredsjednik Izvršnog odbora Gojko Šušter imao primjedbi na, koliko se sjećam, zaključak donijet po trećoj tački dnevnog reda.
Taj zaključak je počinjao sa: “Zadužuje se potpredsjednik Izvršnog odbora taj i taj da do tada i tada obezbijedi to i to, itd.“ Svi članovi Izvršnog odbora, i ja kao njegov autor, čitamo sporni zaključak i ne vidimo u čemu može biti primjedba, zbog čega je predsjednik Izvršnog odbora zatražio od potpredsjednika da konkretizuje primjedbu. Na to je on rekao: “Druže predsjedniče, ja sam Gojko Šušter, a ne Gojko Gušter!” Daktilografkinja je prilikom kucanja zapisnika umjesto slova Š otkucala slovo G, a niko od članova Izvršnog odbora nije čitao njegovo ime i prezime, nego samo zaduženje koje je proizilazilo iz zaključka.
***
Opštinski organi uprave su svake godine podnosili Skupštini opštine izvještaje o svom radu, koji su prethodno razmatrani na sjednici Izvršnog odbora. S obzirom da se nadležnosti organa nijesu mijenjale, to su i izvještaji bili dosta slični onim iz prethodne godine, zbog čega se ne bi moglo reći da su članovi Izvršnog odbora bili prilježni u njihovom čitanju. Izuzev predsjednika Izvršnog odbora. On je čitao sve. Na sjednici na kojoj su razmatrani izvještaji, na dnevnom redu je bio Izvještaj o radu Komiteta za privredu. S obzirom da nije bilo primjedbi, Izvještaj je utvrđen u predloženom tekstu i prešlo se na sledeću tačku dnevnog reda.
Međutim, prije otvaranja rasprave po toj tački, predsjednik Izvršnog odbora je skrenuo pažnju tadašnjem sekretaru Komiteta za privredu, da prije umnožavanja izvještaja za skupštinu obavezno izbriše taj i taj stav na toj i toj stranici izvještaja. Istog časa, svi prisutni počinju sa listanjem već utvrđenog izvještaja. Što to treba izbrisati? A trebalo je izbrisati rečenicu koja je glasila: “Bik koji je kupljen iz sredstava Fonda za podsticanje razvoja poljoprivrede je u izvještajnoj godini ostvario natprosječne rezultate.” Pojašnjenje sekretara Komiteta za privredu je bilo da je dio izvještaja koji se odnosi na poljoprivredu pisao njegov pomoćnik – priznati stručnjak iz te oblasti i da zbog toga i kratkoće vremena koje je imao za izradu izvještaja, taj dio izvještaja nije ni pročitao.
