Gost emisije Mozaik Radio Bara bila je direktorka Kulturnog centra Bar Aleksandra Grabež koja je govorila o aktuelnostima iz ovog javnog preduzeća: rekonstrukciji Dvorca kralja Nikole, zimskim programima Narodne biblioteke i čitaonice, Doma kulture i galerije „Velimir A. Leković“, kao i o dolazećim festivalima „Barski ljetopis“ i „Susreti pod starom maslinom“.
“Rok za završetak radova u Dvorcu kralja Nikole ne može biti preciziran, jer dinamiku realizacije uslovljavaju nova saznanja i novonastali podaci o samom objektu, do kojih dolazimo u toku sanacionih-restauratorskih radova“, kazala je Aleksandra Grabež.
Ona je navela da je već produkovano nekoliko stručnih elaborata, različitih novih otkrića, koja dopunjuju glavni konzervatorski projekat. „U tom kontekstu na zidovima u enterijeru dvorca, otkriveni su tragovi zidnog slikarstva. Tako da će svi novi tragovi biti detaljno obrađeni i ispitani sa timom slikara-konzervatora“.
Grabež je istakla da Kulturni centar Bar intezivno sarađuje u svim fazama sa Upravom za zaštitu kulturnih dobara. Shodno njihovim smjernicama, realizuju se odgovarajuća rješenja. „Zbog novootkrivenih podatka u ovom momentu ne može se precizno odgovoriti kada će restauracija biti završena, ali je od tačnog termina značajnije da radovi budu kvalitetno urađeni, posebno ako se ima u vidu da ovakvog obima i zahvata nisu preduzimani još od 1979. godine“.
Kada je u pitanju revitalizacija i uređenje parka Dvorca kralja Nikole, Grabež je pojasnila da je započet postupak izrade projektno tehničke dokumentacije. „Uprava za zaštitu kulturnih dobara izdala je rješenje o konzervatorskim uslovima za izradu konzervatorskog pojekta sanacije i revitalizacije parka Dvorca kralja Nikole. Međutim, urbanističko tehničke uslove za izradu tehničke dokumentacije za uređenje dvorskog kompleksa, od strane nadležnog Ministarstva prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine, čekali smo prilično dugo. Dobili smo ih tek sredinom marta i tek tada je omogućeno pokretanje postupka za izradu dokumentacije“.
„Pripreme za predstojeći Barski ljetopis teku planiranom dinamikom. Imenovali smo selektore, utvrdili pojedine programe, obezbijedili finansijsku podršku od strane osnivača, a očekujemo i odluku Ministarstva kulture ovim povodom. Iako je u ovom trenutku nezahvalno govoriti o svim programskim sadržajima, jer su mnogi pregovori još uvijek u toku, uvjerena sam da nas očekuje atraktivan i zanimljiv festivalski program, koji će obogatiti naš kulturni život ovog ljeta, ali i turističku sezonu”.
“Bićemo u prilici da se i ove godine sretnemo i upoznamo sa poznatim ličnostima crnogorske i regionalne umjetničke i stvaralačke scene. Kada je riječ o početku festivala, ostajemo dosljedni ustaljenom terminu za otvaranje, koje je planirano za 15. jul“, najavila je Grabež.
Ona je pojasnila da neće biti odstupanja od tradicionalnog festivalskog koncepta, tako da će osnovni segmenti ovogodišnjeg Barkog ljetopisa biti dramski, književni, muzički i likovni programi, bARS, kao i prateći program za djecu.
Kulturni centar Bar prepoznatljiv je i po tradicionalnom festivalu dječjeg stvaralaštva i stvaralaštva za djecu „Susreti pod starom maslinom“. Aleksandra Grabež je najavila da je ovogodišnji termin održavanja pomjeren i objasnila razloge kojima su se rukovodili da umjesto u maju, bude organizovan u septembru.
„To je tradicionalna manifestacija i jedina u Crnoj Gori koja se bavi dječijim likovnim i literarnim stvaralaštvom. Poznato je da ona okuplja veliki broj djece osnovnoškolskog i srednjoškolskog uzrasta iz Crne Gore, ali i regiona, kao i renomirane pjesnike i stvaraoce za djecu. Iskustvo je pokazalo da dosadašnji termin održavanja manifestacije, nije bilo baš dobro rješenje. Zato smo odlučili da od ove godine manifestacija bude u septembru ili oktobru i da je time povežemo sa školskom godinom, jer su Susreti po konceptu i sadržaju, festival vezan za škole i školsku populaciju“, pojasnila je Grabež.
Aleksandra Grabež je govorila i o sadržajima koji se tokom ljeta, nezavisno od Barskog ljetopisa, planiraju u Starom gradu. „Pored naučno-istraživačkih radova, te arheoloških i konzervatorskih radova, u Starom gradu, u čuvenoj Palati 85, od 2021. godine egzistira Kreativni hab, u okviru kojeg se realizuju različiti događaji koji na poseban način podstiču i razvijaju kreativno djelovanje.
„U tom kontekstu, u ovom atraktivnom i inspirativnom ambijentu organizuju se edukativne radionice za najmlađe, ali i one starije, koje su posvećene vajarstvu, slikarstvu, primijenjenoj umjetnosti, grafičkom dizajnu, umjetničkoj fotografiji. Takođe, ljetnji period posvećen je organizovanju likovne kolonije i posebnim kulturnim događajima pod nazivom ‘Art vikend’, ali i stručnim prezentacijama iz oblasti koje su danas pod posebnim interesovanjem mladih ljudi, a tiču se digitalnog marketinga i 3D modelinga“.
Jedan dio književnih programa u organizaciji Kulturnog centra, pored promocija koje su održavane u Dvorcu kralja Nikole, priređuje se u zgradi Doma revolucije. Grabež je navela neke od programa koji su obilježili protekli period.
„Zgrada Doma revolucije je sjedište organizaciojne jedinice Narodne biblioteke i čitaonice Ivo Vučković, tako da je to prostor kojem promocija knjiga prirodno pripada, i zapravo je i mjerodavan za organizovanje književnih večeri. Prvi kvartal ove godine Narodna biblioteka je posvetila edukativnim radionicama za mlade koji su se odnosili na strip, školu šaha i školu lijepog pisanja, kao oblasti za koje ta populacija pokazuje posebno interesovanje“.
Grabež je podsjetila i na veče organizovano krajem marta posvećeno Danilu Kišu. „ Riječ je o jednom od najznačajnijih književnika bivše Jugoslavije, koji je, usljed okolnosti koje su njegovu porodicu zadesile tokom Drugog svjetskog rata, dio svog života proveo na Cetinju, majčinom rodnom gradu“.
„Ovaj program upriličen je u saradnji sa našom poznatom dramskom umjetnicom i prvakinjom Crnogorskog narodnog pozorišta, Varjom Đukić. O Kišu je govorio i Janko Ljumović, redovni profesor Fakulteta dramskih umjetnosti Cetinje, odsjek produkcije. Veče je pratila i projekcija, odnosno art video predstave Post scriptum, koju je po djelima Danila Kiša pripremila Varja Đukić“.
Direktorka Kulturnog centra Bar osvrnula se i na zimski program barske Galerije, te Doma kulture, kao nosioca filmske i pozorišne scene. „Aktivacija bioskopa i učlanjenje u evropsku mrežu bioksopa Europa Cinemas, pokazalo je opravdanost i značajno doprinijelo poboljšanju kvaliteta filmskog iskustva za lokalnu zajednicu, a parcijalna rekonstrukcija Doma kulture i implementacija savremene kinotehničke tehnologije, direktno su potpomogli taj proces“.
„Obnova scenskog i bioskopskog prostora, omogućila je stvaranje modernog i udobnog okruženja za gledanje filmova, što je doprinijelo povećanju interesovanja publike za bioskop“, istakla je Grabež i navela da je sa druge strane, implementacija savremene kinotehničke opreme (laserski projektor 4K rezolucije, Dolby 7.1. zvučni sistem) značajno unaprijedila tehničku opremljenost samog bioskopa.
„Ovo nije samo poboljšalo kvalitet projekcije filmova, već je omogućilo da se najnoviji filmski naslovi prikazuju u isto vrijeme kao i u evropskim prestonicama. To je važno jer omogućava lokalnoj publici da bude u korak sa svjetskim filmskim trendovima i da uživa u istom nivou iskustva kao i gledaoci u većim gradovima“.
Direktorka Kulturnog centra Bar je navela da je paralelno sa redovnim filmskim repertoarom u Domu kulture trenutno u toku i manifestacija „Ponovo radi bioskop“, koja promoviše savremeni crnogorski film 2017-2023. Manifestaciju realizuje Filmski centar Crne Gore i Crnogorska kinoteka u partnerstvu sa Kulturnim centrom.
„U okviru programa, publika ima priliku da se informiše o savremenoj crnogorskoj filmskoj produkciji i da pogleda dugometražne i kratkometražne igrane, dokumentarne, animirane filmove, kao i koprodukcijske projekte, koje je Filmski centar Crne Gore posredstvom različitih konkursa podržao od 2017. do 2023. godine“.
„Program se odvija paralelno sa redovnim filmskim repertoarom u Domu kulture, a glavni cilj je promocija crnogorske kinematografije, uvezivanje institucija kulture, decentralizacija kulture i razvijanje publike, kao i stvaranje nove baze gledalaca. U potpunosti je nekomercijalan i vrata bioskopa na ovim projekcijama su za sve otvorena, a projekcije besplatne“, istakla je Grabež.
Osim filmskog repertoara, u Domu kulture su tokom zimskih mjeseci održavane i pozorišne predstave, a direktorka Kultunog centra Bar je u tom kontekstu objasnila da revitalizacija bioskopa nije bila jedina kulturna inicijativa koja je započeta tokom proteklih godina“. Paralelno sa tim procesom, uložen je značajan napor u rekonstrukciju pozorišne kutije, scenske rasvjete, montažnih binskih elemenata i drugih infrastrukturnih elemenata neophodnih za teatarske produkcije“.
„Upravo smo se tokom ove sezone, uvjerili u značajan porast broja pozorišnih predstava koje su se održavale u Domu kulture. Teatarske kuće iz zemlje i regiona su igrale svoje predstave za barsku publiku, što je dodatno obogatilo kulturnu ponudu grada. Trudili smo se da svakog mjeseca upriličimo najmanje dvije pozorišne predstave, sa ciljem da zadovoljimo interesovanja publike i podržimo raznolikost teatarske produkcije“, objašnjava Grabež.
I u barskoj Galeriji, ljubitelji likovne umjetnosti, bili su u prilici da prisustvuju novim postavkama.
„Umjetnička Galerija ’Velimir A. Leković’ priredila nam je dvije zanimljive postavke. Riječ je o izložbi slika ’Nokturno – nemiri i sjenke tišine’ umjetnice Sejle Kerović iz Podgorice, inače kćerke jednog od naših najznačajnijih književnika Huseina Bašića, organizovane povodom 8. marta“.
„Tu je i izložba putopisne fotografije Nemanje Bogdanovića pod nazivom ’Italija kakvu još nijeste upoznali’, koja je organizovana posthumno, na inicijativu autorove majke, a u saradnji sa Italijanskim institutom za kulturu u Beogradu“, kazala je Aleksandra Grabež.
Ona je napomenula da je u Galeriji organizovan i multimedijalni program, izložba iz legata Zavičajnog muzeja “Život, revolucija, diplomatija” i projekcija dokumentarnog filma “Priča o Špancu” iz fonda Crnogorske kinoteke, kojom je obilježeno 110 godina od rođenja Vladimira Popovića Španca, iz Brčela, čuvenog španskog borca i učesnika Narodnooslobodlačkog rata, društveno-političkog radnika i diplomate nekadašnje Jugoslavije.
„Njegovo ime nosi naš Dom kulture, a smatram veoma važnim da se Kulturni centar Bar organizovanjem ovakvih prigodnih programa ne samo podsjeti značajnih ličnosti i događaja iz našeg kraja, već i da pokaže da na taj način afirmiše trajne vrijednosti iz naše prošlosti i antifašističku tradiciju“, zaključila je Grabež.
