BARJAKTARI CRMNIČKO-PRIMORSKE BRIGADE CRNOGORSKE VOJSKE POČETKOM 1914. GODINE
U ovome tekstu prezentiramo nekoliko relevantnih istorijskih činjenica o crnogorskim barjaktarima (odnosno, barjaktarima Crnogorske vojske) sa prostora današnje opštine Bar, i to iz vremena kada je Crna Gora imala status i rang međunarodno priznate, nezavisne države – Kraljevine Crne Gore, te kada je njome, u pogledu vrhovne državne vlasti, upravljao od 1910. godine kralj (ranije knjaz) Nikola I Petrović Njegoš.
Nekadašnji crnogorski barjaktari, sa prostora današnje opštine Bar (ranijeg Barskog sreza) pripadali su brojnim bratstvima i plemenima i bili u regularnim oružanim snagama crnogorske države, dakako, ugledne i pozicionirane po zaslugama ličnosti, a pripadnici pravoslavne i katoličke i islamske vjere. To je svjedočilo o ondašnjem, primarno tolerantnom i harmoničnom odnosu između svih vjeroispovijesti u Crnoj Gori i njenom multikonfesionalnom karakteru, iz epohe vlasti knjaza / kralja Nikole.
Bio je to skladni mozaik istaknutih ljudi, ličnosti koji su bili zastupljeni u državnom aparatu ondašnje Crne Gore, odnosno, u okviru jednog njenog veoma važnog dijela u nomenklaturi vlasti – Ministarstva vojnog i zvanične, regularne Crnogorske vojske.
Napominjemo da je ovo samo kraći prilog, primjeren kontekstu, o crnogorskim barjaktarima, sa prostora današnje opštine Bar i da on, nadasve, nije potpun, ali je od značaja za razumijevanje ondašnje Crne Gore i njenih društvenih prilika, posebno sa područja današnje opštine Bar.
O crnogorskom barjaktarstvu kroz istoriju, vrijednu naučnu monografiju napisao je i objavio na Cetinju 2010. godine istoričar dr Branko Babić. U navedenoj knjizi, između ostalog, on piše o crnogorskim barjaktarima, u vojnoj strukturi ondašnje Crne Gore u okviru tadašnje Crmničko-primorske brigade s početka 1914. godine.
Naime, uoči, i u godini izbijanja Prvog svjetskog rata – 1914 – sa prostora ondašnje Crmničko-primorske brigade, prema podacima iz arhivske dokumentacije, iz Fonda Ministarstva vojnog Kraljevine Crne Gore (koja se čuva u Državnom arhivu Crne Gore na Cetinju), istoričar dr Branko Babić navodi imena aktivnih barjaktara i onih u rezervi i koji su penzionisani ili stavljeni na raspoloženje Ministarstvu vojnom. To je vrijedno citirati, s napomenom da nekoliko barjaktara, koji su navedeni na tome spisku, su, pored današnje barske opštine, pripadali i današnjoj ulcinjskoj opštini, a pojedini i cetinjskom srezu.
Konkretno, u navedenom djelu dr Branko Babić, istoričar, konstatuje sljedeće:
CRMNIČKO-PRIMORSKA BRIGADA
Gornjo-Crmnički bataljon – barjaktari: Marko Vujović, Ilija Đurović, Marko Vukmanović, Lazar Vujačić, Jošo Gojnić, Petar Knežević, Andrija Đonović.
Donjo-Crmnički bataljon: Nikola Đ. Đurović, Luca Maljević, Prenča Đurović (rezerva), Joko Niković i Luka B. Orlandić.
Barski bataljon: Nikola Andrović, Jakov Milović, Đuro Markoč, Aso Trdžetić, Istref Mustafić, Božo Andrović -rezerva, Jakuš Čubrenović, Milo Mirović i Milo Milović – barjaktari.
Bjelogorski bataljon: Pero Knežević, Milo Vukmarković, Marko Čejović i Markiša Vukčević – rezerva.
Krajinski bataljon: Zeko Đokić, Aluš Nudžić, Selo Barjaktarević i Mustafa Kolar.
Ulcinjski bataljon: Bimo Darmanović i Sulo D. Vasić.
Mrkojevićki bataljon: Jusuf Perazić i Smail Bošković“.
Između ostalog, Babić, dalje, vezano za barjaktarstvo tadašnje Crnogorske vojske, sa prostora, koje se danas nalazi u sastavu opštine Bar, za ondašnji Selačko-šestanski bataljon navodi:
“Krsto Pekić u penziju, a barjaktar rezerve Joko A. Vučković“, te dodaje: „U Seocima barjaktar Luka S. Popović, a M. K. Lekić na raspoloženju“. U svojstvu barjaktara Krnjičko-dračevičke čete navodi Mića Đ. Pekića, te konstatuje da je on „barjaktar od 1862, a barjaktar rezerve Jovo A. Vučković. Novi barjaktar šestanski Kol Vuča – do prispjeća sinova da se da barjak Đul Kolu“.
U navednoj monografiji dr Babić kaže da su januara 1914 učinjeni prijedlozi: „Andrija Đ. Đonović -rezerva i Savić Gašov“.
Zatim piše: „Gornjo-brčeoska četa: barjakatar Jošo Gojnić, a Andrija Đ. Đonović rezerva, jer je barjak sa Đonovića prešao na Gojniće“.
