Geografija

GPS: 42º06’N 019º06′ E

Površina: 505 km2

Nadmorska visina: 4m – 1593m

Broj stanovnika: >40000

Dužina obale: morska 46 km, jezerska 65km

Područje barske opštine se nalazi na jugoistoku Crne Gore, između Jadranskog mora i Skadarskog jezera, oivičeno podgoričkom, budvanskom, cetinjskom i ulcinjskom opštinom. Na području barske opštine se izdvajaju tri osnovne prostorne cjeline. Prva je primorsko-ravničarska (pojas pored mora, uz niske planinske strane Barskog, Mrkovskog i Goranskog polja, i dio Crmnice), druga zona visokih planina (prirodna granica između Jadranskog mora i Skadarskog jezera), a treću predstavlja obala Skadarskog jezera.

Velika razuđenost obale barskog područja uslovila je formiranje velikog broja plaža i žalova, sa prirodnim šumama i mediteranskim rastinjem u zaleđu. Obala se pruža od rta Stolac i uvale Čanj, preko Spiča i Sutomora, Šušanja – Žukotrlice, zatim Barskog zaliva, Uvale maslina, Velikog pijeska, do Uvale hladne i zala Peskić.

Plaža Žukotrlica

Centralni dio barskog područja predstavlja kraški planinski masiv Rumije (najviši vrh 1595 m) sa Sozinom (971 m), Sutormanom (1185 m) i Lisinjom (1353 m). Spušta se strmo prema jadranskoj obali i, nešto postepenije, prema južnom dijelu Skadarskog jezera.

Spile iznad starog grada Bara

Pojas Skadarskog jezera koji pripada opštini Bar pruža se od močvara ispod Komarna, zalivom Gusjenica, Vučjom gorom, Virpazarskim zalivom, obalom Seoca, Krnjica, Šestana i Krajine, do albanske granice.

Reljefni oblici podijelili su područje barske opštine na jadranski, jezerski i planinski klimatski pojas. Jadranski se odlikuje blagom sredozemnom klimom, dok grebeni planinskih vijenaca i više planine Sutormana, Rumije i Lisinja imaju odlike planinsko-mediteranske klime. Pojas Skadarskog jezera ima odlike jadranske klime s jakim uticajima kontinentalne, sa znatnim oscilacijama temperature.

Sam grad Bar se nalazi pod uticajem sredozemne klime koja se odlikuje dugim i sušnim ljetima, a blagim kišnim zimama. Ljeta su vrlo topla i sušna, sa dugotrajnim i velikim vrućinama.

Prevoj Bijela skala

Kraške erozije ima u velikoj količini u barskom području, jer je zemljište pretežno od krečnjaka i dolomita, pa su zastupljeni svi površinski i podzemni kraški oblici. Površinski oblici su škrape, vrtače, uvale i kraška polja, dok podzemnih ima u znatno manjem broju, ali su zato izuzetne ljepote – jame i pećine. Škrape izgledaju kao niz gotovo paralelnih brazdi, a nalaze se na nagnutim i ogoljenim površinama Rumije, Lisinja i Sozine. Vrtače su mala udubljenja, a najrasprostranjenije su na padinama planinskih vijenaca na liniji Bijela Skala – Mala Rumija. Uvale su postale srastanjem nekoliko vrtača, a najpozantije su Trnovo, Brljani i Popratnica, u mikrozoni sjeverno od Virpazara. Kraška polja su obrazovana u riječnim dolinama, suva su, periodično ili stalno plavljena. To su Barsko, Mrkovsko, Spičansko, Crmničko, Orahovsko i Goransko polje. Jame su vertikalni kanali koji zalaze u najdeblje krečnjačke slojeve. Česte su oko vrha Rumije, a najpoznatija je Jama Pelinkovića. Pećine se pruzaju horizontalnim podzemnim kanalima, a poznate su one na vrhu Rumije – Palit, Radonjus, Dobrecit, Emili Grekut i Ljuk Kozjakut, kao i pećina Brca, Barska pećina, Grbočica, Spila i Babašuta.

Planina Lisinj

Barsko područje je bogato zdravom pijaćom vodom, osim dijela Rumije okrenutog ka Skadarskom jezeru, prema Šestanima i Krajini.

Najvažniji izvori ili vrela u barskoj opštini su: Kajnak, Zaljevo, Zupci, Dobra Voda, Skurta, Bijela skala, Bunar, Sustaš, Brca i Velje Oko. Predanje kaze da, samo u planini Sutorman, ima 377 izvora, od kojih je najčuvenija voda Đoleza. Svi površinski tokovi sa Sozine, Sutormana, Rumije i Lisinja slivaju se južno i jugozapadno u Jadransko more, a sjeverno i sjeverozapadno u Skadarsko jezero, dok istočno hidrografski gravitiraju prema Skadarskom i Šaskom jezeru i rijeci Bojani.

Međurečka rijeka

U Jadransko more ulivaju se rijeke Rikavac, Željeznica i Botun, a u Skadarsko jezero Crmnica, Orahovštica i Mlinštica. Rijeka Međureč, sa najvecom površinom sliva, uliva se u Šasko jezero. 

Barsko područje ima raznovrstan i bujan biljni pokrivač, zahvaljujući obilnom vodenom talogu i sastavu tla. Geografski primorski položaj, blizina mora i jezera i pedološka struktura tla omogućili su rast i razvoj biljnih kultura koje su karakteristične za suptropske oblasti.

Poseban segment flore u barskom priobalju predstavljaju suptropske kulture, posebice agrumi, aktinidija, šipak, smokva… Stanovnici Ostrosa, Šestana, Krajine, Mrkojevića i Gornjih Poda bave se uzgojem, skupljanjem i preradom ljekovitog bilja, prvenstveno pelina, a crmnički kraj je odvajkada poznat po dobroj vinovoj lozi i vrsnom vinu. U uskom primorskom pojasu rastu endemi-specifikumi barskog područja, kao i egzotične biljne vrste – poseban species planinske mlječike, palme, kaktusi, eukaliptusi, kestenovi… Dekorativne biljke, trade-mark barskog priobalja su agava, mimoza, oleander, ruzmarin i lovorika, čija prisutnost upotpunjava prirodni kolorit, kakav se jedino može sresti na ovom dijelu primorja. Desetak kultivisanih stabala banane cvjetaju, ali nikada nijesu “bacili plod”.

Agave na Topolici

U životinjskom svijetu izdvajaju se mikrozone sa različitim životinjskim vrstama. Najrasprostranjeniji životinjski svijet je na planinama Rumiji, Sozini, Sutormanu i Lisinju. Faunističku vrijednost predstavlja šakal (čagalj), sa staništem na kamenitom brdu Majlike i slabo naseljenim dijelovima Rumije. Od zvijeri su česti lisica i vuk, a divlje svinje žive u rejonima od sela Karastanovići do Crmnice. Od divljači najrasprostranjeniji su zečevi i kune zlatice. Gmizavci su brojni i raznovrsni, pogotovo zmije otrovnice.

Zabilježene su 264 vrste ptica u fauni Skadarskog jezera, koje predstavlja najbrojnije naselje pelikana u Evropi. Znatan je broj stalno naseljenih vrsta ptica močvarica, među kojima su najizrazitiji kormorani – fendaci, galebovi, razne vrste pataka, gusaka i fazana. Na Skadarskom jezeru zastupljene su u manjem broju roda, čaplja (bijela, žuta, crvena i siva), čapljica,  ronac, baljoška i vranac.

Sekundarni lukobran

U barskom priobalju se najviše love skakavica, levrek, zubatac, arbun, gof, palamida, a od sitnije ribe bukva, barbun, ukljat. Love se i glavonošci u dobrim količinama, pogotovo u zimskim mjesecima – lignja, sipa, hobotnica, muzgavac.