Nakon niza posebnih mjera koje su realizovane u cilju ublažavanja posljedica pandemije COVID 19 u sektoru poljoprivrede i ribarstva, Vlada Crne Gore, na predlog Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja, usvojila je još jednu odluku u tom pravcu – refundacija 100% troška za laboratorijsku analizu vina, jakih alkoholnih pića, maslinovog ulja, meda, eteričnog ulja i prerađenih proizvoda od voća, povrća i žitarica.
Inicijativu da se, zbog specifičnih okolnosti nastalih usled pandemije, oslobode od obaveze plaćanja naknade za kontrolu kvaliteta, uputili su Ministarstvu proizvođači vina i jakih alkoholnih pića. Budući da je riječ o osjetljivim vidovima proizvodnje i još uvijek nedovoljno iskorišćenom potencijalu kojim raspolažemo, sa namjerom da podstaknemo male proizvođače da redovno kontrolišu kvalitet i stavljaju u promet svoje proizvode, Agrobudžetom se već duži niz godina proizvođačima daje podrška od 50% troška za laboratorijsku analizu ovih proizvoda. Osim navedenih vidova proizvodnje, od ove godine, za podršku mogu da apliciraju i proizvođači prerađenih proizvoda od voća, povrća i žitarica, koji proizvode, obrađuju i prerađuju male količine primarnih proizvoda iz sopstvene proizvodnje.
Kontrola kvaliteta vina, jakih alkoholnih pića i maslinovog ulja podrazumijeva laboratorijsku analizu fizičko-hemijskih svojstava i organoleptičku (senzornu ocjenu) i obavlja se po zahtjevu proizvođača svake godine prije stavljanja proizvoda u promet. U zavisnosti od broja parametara koji se analiziraju i od vrste proizvoda, cijena laboratorijske analize jednog uzorka kreće se od 35€ do 120€.
Kontrola kvaliteta je važan segment proizvodnog procesa sa aspekta bezbjednosti hrane, implementacije politike kvaliteta i sa aspekta intergacionog procesa i suzbijanja nelegalnog tržišta. Ostvaren je značajan napredak u pogledu legalizacije proizvodnje, odnosno registracije proizvođača i evidentiranja njihove proizvodnje u relevantnim registrima. U poslednjih deset godina broj registrovanih proizvođača vina, koji kontrolišu kvalitet svojih proizvoda radi stavljanja u promet, povećan je sa 4 subjekta na 118. Registrovano je 40 proizvođača jakih alkoholnih pića. U Registar proizvođača maslinovog ulja evidentirano je 8 uljara, koje osim sopstvenih maslina vrše uslužnu preradu maslina svih ostalih crnogorskih maslinara. U Registar proizvođača meda i pčelinjih proizvoda evidentirano je više od 1.800 pčelara.
Zbog privremenih mjera, uvedenih za vrijeme trajanja pandemije, proizvođači su poslovali u otežanim uslovima i nijesu bili u mogućnosti da u određenom periodu plasiraju na tržište svoju proizvodnju iz 2019. godine, pa im je u nastalim okolnostima svaki izdatak bez zarade zapravo značajno finansijsko opterećenje.
Stoga, uvažavajući navedene izazove, Vlada je usvojila predlog Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja o izmjeni odredbe Agrobudžeta za 2020. godinu, u mjeri „Uvođenje standarda kvaliteta i bezbjednosti hrane“, na način da se proizvođačima koji zadovoljavaju propisane uslove, umjesto 50% refundira 100% za laboratorijsku analizu vina, jakih alkoholnih pića i drugih predmetnih proizvoda, pri čemu je najveći iznos podrške 300€ po proizvođaču.
Ovom prilikom podsjećamo da su i analize povrća i voća kroz ovogodišnji monitoring bezbjednosti hrane, koji sprovodi Uprava za bezbjednost hrane, bile besplatne za naše proizvođače.
