Mnogi su poznati putopisci obilazili Bar, i mnogi ostavili svoje zabilješke o gradu pod Rumijom. Neke od njih su važni izvori informacija o demografskim, političkim, vojnim i ekonomskim prilikama grada u to doba.
Evlija Čelebija (Evlija Čelebi, 1611-1682), najpoznatiji turski putopisac, u razdoblju svog života dugom punih četrdeset godina (1631-1670.) poduzeo je više velikih putovanja po tadašnjem Osmanlijskom carstvu i izvan njega, a malo je poznato da je kratko boravio i u Baru, i o tome ostavio svjedočanstvo u svojoj opsežnoj desetotomnoj knjizi “Putopisi” (Sejahatnama).
Bilo je to djelo učenog Turčina i praktičnog poslovnog čovjeka, koji je, gonjen stalnom ljubavlju za putovanjimaa, prošao uzduž i poprijeko teritorije kojima su vladali sultan Murata IV i Mehmed IV.
U Baru je bio 1662. godine, nakon Podgorice i Budve, a prije Ulcinja.
Ovdje donosimo dio vezan za Bar, u cjelosti, uz intervencije u vidu istorijskih podataka u zagradama.
GRAD BAR
U ovu kasabu ušao je Osvajač Gazija 883/1478. godine. (netačan podatak: Turci su ušli u Bar 1571.)
Ona pripada teritoriji skadarskog sandžaka kao jedan vojvodaluk. Ona je ispostava (nijabet) kao jedna od nahija ulcinjskog kadiluka. Ima gradskog dizdara i naoružanu posadu. Sve su to hrabri arnautski junaci, koji sa svojim fregatama neprestano napadaju vilajet Pulju, obale Klore, buntovne mletačke gradove, i crnogorske i klimentske hajduke. Oni upadaju među njih i vraćaju se zdravi s plijenom u svoj grad, siti, i nikada ne dolaze praznih šaka. U svakom slučaju, oni moraju odnekud doći s nekim dobitkom.
Ovaj grad nalazi se na obali Jadranskog mora. Sagrađen je od kamena u obliku četvorougaonika i predstavlja vrlo vješto izgrađenu tvrđavu.
U tvrđavi se nalaze vojničke kuce, pokrivene ćeremitom i kamenim pločama. One uopšte nemaju bašča. Tu se nalazi jedna džamija sultana Ahmeda, mekteb, medresa, jedan mesdžid, žitni ambar, skladište municije, cisterne, impozantni topovi, jedna gradska kapija, gradska muzika i jedan opkop.
Podigavši se odatle, stigli smo u grad Ulken (Ulcinj), koji se nalazi na krajnjoj granici.
