Odbornici lokalnog parlamenta danas su na nastavku 12. sjednice SO Bar, nakon dugog drugog kruga rasprave, većinom glasova usvojili Sporazum o međusobnim pravima i obavezama opštine i kompanije “Sonuba Montenegro“ za projekat Maljevik. Povjerenje ovoj tački dnevnog reda javnom prozivkom dalo je 24 odbornika, „protiv“ je bilo četiri, a dva su bila „uzdržana“.
Miloš Šušter (URA) ustvrdio je da „ni po formi ni po sadržini ovaj dokument ne ide u prilog građanima“.
Dragana Vojvodića (SDP) u vezi sa Sporazumom buni što je, kako je istakao “u DUP Maljevik ‘uđenut’ i DUP Sutomore centar”.
“Čini mi se da je investitor mogao da radi i da ga niko svih ovih godina nije sprečavao. Pokušano je da se provuče da investitor zbog izvjesnih manjkavosti za koje je kriva opština Bar, nije mogao da otpočne realizaciju projekta. To, prema mojoj procjeni, nije tačno. Daj Bože da Sonuba krene sa ovom investicijom. Predlažem da se potpisivanje sporazuma obavi u opštini, na svečanom koktelu da upoznamo te ljude”, kazao je Vojvodić.
Vasilije Lalošević (SNP) podvukao je da je „vrući krompir pao u ruke jednog čovjeka- mladog gradonačelnika koji će staviti svoj potpis“.
“Šta je sa famoznim bankarskim garancijama? Opština Bar ne razmatra ima li ta firma bankarske garancije. Šta bi bilo u situaciji da dođe do odustajanja? Ovaj ugovor može da ima trajne posljedice i za potpisnike”, upozorava Lalošević.
Miloš Fuštić (DPS) smatra da je sporazum jedini način da se Maljevik pokrene sa mrtve tačke i da će građani Bara i Sutomora imati od toga velike benefite.
Odbornici vladajuće koalicije procijenili su da sporazum o Maljeviku nudi vrhunski kvalitet i imaće, smatraju, multiplikativni efekat na opštinu. Kućama će porasti vrijednost, a Sutomore konačno postati destinacija koja će privlačiti turiste visoke platežne moći. Glasanjem za sporazum, procjenjuju, barska opština staće rame uz rame sa razvijenim gradovima na crnogorskoj obali u kojima već postoji savremena infrastruktura i ponuda.
“Amandmani su obimni, vidjeli ste tekst Sporazuma, a želja nam je bila da odborniima ponudimo ‘prečišćeni’ tekst kako bi na lakši način stekli uvid u dokumentaciju”, pojasnio je predsjednik SO Bar Mićo Orlandić.
Dejanu Đuroviću (DF) nije jasno zašto za 12 godina vlasnici jedne od najbogatijih firmi u Rusiji nijesu ništa uradili po pitanju Maljevika.
“Jasno stoji u članu sedam da ukoliko opština u predviđenim rokovima ne završi predviđene radove (put, voda, komunalije), investitor ima pravo da o svom trošku izvrše te radove i da im opština izmiri te obaveze”, kazao je Đurović.
Branka Nikezić (DPS) je istakla da ovakvo stanje nije održivo, jer vrijeme teče, pa treba tražiti rješenje po zakonu i ono koje ide ka cilju završetka projekta.
“Infrastruktura nije dovedena do kraja i ona se treba uraditi na račun devet i po miliona duga od investitora. Nakon konačnog obračuna će se vidjeti da li je taj novac u potpunosti utrošen u nedovršenu infrastrukturu. Zbog toga su usvojeni amandmani na sporazum, kojima će se on ispraviti i na osnovu kojeg će se riješiti višegodinji problem. Taj investitor nam je obezbijedio ogroman novac i jedini je platio komunalije od 11 miliona eura prije početka investicije. Ova država mora da živi od stranih investicija”, poručila je Nikezić.
“Koliko je novca utrošeno na komunalno opremanje ovog dijela opštine”, pitao je Vasilije Lalošević (SNP), a Dejana Đurovića je interesovalo “gdje su nestali milioni od kamata”?
Predsjednik opštine Bar Dušan Raičević zahvalio odbornicima na učešću i diskusijama. Istakao je, kako je kazao „lični sud da, nezavisno od toga da li su se za riječ javljali odbornici pozicije ili opozicije, svi imamo jednak cilj“.
“Nažalost, u prethodnih osam mjeseci, lokalna uprava se bavi problematikom starijom od deset godina. Lokalitet Maljevik je imao burnu istoriju, pa je vlasnika mijenjao tri puta. Prvo je bio prodat ‘Zastavi’ iz Kragujevca, potom ‘KAP’- u, pa ‘Sonubi’ 2007. godine. Takođe, planska dokumentacija je predviđala u sva tri slučaja predviđala izgradnju hotelskih sadržaja površine 249.000 kvadrata. Opština Bar i ovaj saziv je propustio dobru priliku 2011. ili 2012. godine da se po principu ekskluzivnosti ovog lokaliteta smanji stepen izgrađenosti. Kazao sam da je ovo bio ‘posao vijeka’. I jeste. Po tadašnjim tržišnim vrijednostima zemljišta utvrđena je početna cijena na tenderu od 80 eura, a postignuta je prodajna cijena od 160 eura. Po tadašnjim propisima je zaključen ugovor o komunalnom opremanju gradskog građevinskog zemljišta akontativno i pored toga što tada nije bila izdata građevinska dozvola”, podsjetio je Raičević, koji je naglasio da taj podatak jasno govori o tome koliko su investitori bili spremni da uđu u projekat Maljevik.
“Platiti 11 i po miliona unaprijed za nešto što će tek da se radi je velika stvar”, istakao je čelni čovjek barske opštine, izražavajući zadovoljstvo što “priča o Maljeviku na sjednici SO Bar nije imala političke primjese“.
“Početak realizacije projekta je proizveo problematiku koja se manifestuje već 12 godina. Bez namjere da bilo koga optužujem da je sa strane opštine pogriješio, mislim da je ovo bio najbolji posao koji je opština zaključila u posljednjih 50- 60 godina. Ako smo tada prodali zemlju za 32 miliona, nismo ni sami bili svjesni problematike koja će tada da nastupi. A ponajmanje su te problemaike bili svjesni investitori… Investitor prve tri godine nije bio u mogućnosti da dobije čist posjedovni list, s obzirom da je jedan dio obuhvaćen tim tenderom bio pod teretom restitucije”, kazao je Raičević.
U izlaganju se, odgovarajući na pitanje odbornika šta su konkretno stanovnici Sutomora dobili od prodaje Maljevika, Raičević je podsjetio da su 24 lica koja su imala pravo na obeštećenje po osnovu restitucije, prihodovala su 6,4 miliona eura. Postignut je takav dogovor po kome su građani Sutomora dobili duplo veću kompenzaciju i nadoknadu u odnosu na onu koja je u tom periodu bila uobičajena.
“Tek nakon tri godine je investitor dobio čist posjedovni list. Došlo je i do promjene u dijelu vlasničke strukture kod Sonube. Opština Bar je nakon prodaje Maljevika 2008/9. godine bila lider u dijelu planiranih projekata u oblasti turizma u Crnoj Gori. Danas imamo činjenicu da je recimo jedan projekta kao što je Porto Montenegro promijenio Tivat, a Porto Novi će potpuno promijeniti tu destinaciju, Luštica takođe, a sa ozbiljnim razvojnim turističkim projektima počeo je i Ulcinj. I Budva je realizovala nekoliko projekata, a ima i određene turističke kapacitete sa kojima mi trenutno ne možemo da se mjerimo. Niko od ovdje prisutnih ne želi da Bar bude na dnu stepena ljestvice realizacije razvojnih projekata. S tim u vezi, kompromisom, dogovorom moramo ruješiti situaciju u kojoj se ovaj projekat našao”, poručio je Raičević, ukazujući da ga prati ono što je najteže izgraditi sa investitorima generalno- nepovjerenje.
“To je ono što moramo imati na umu- ovaj projekat je proizveo ogromno neprovjerenje- sa strane opštine, odbornika… Morali smo se staviti i ‘u cipele’ druge strane. I tu postoji nepovjerenje. Jedan od njenih eksplicitnih zahtjeva je bio da se uvede međunarodna arbitraža. To smo odbili. Ipak, to nikako ne mora da znači da druga strana nema pravo da pokrene postupak pred međunarodnim sudovima. Međunarodni sudovi imaju praksu da ne ulaze u elaboraciju ko je kriv, samo će reći ‘hajdemo da ovo vratimo na početak’. A šta je početak- da dobijemo zemljište nazad i da vratimo 44 miliona eura”, kategoričan je Raičević.
“Vjerujete mi da kada bih sada bio u prilici da ova opština po osnovu komunalija mjesečno prihodije skoro 400.000- bio bih najsrećniji. Al, nismo u takvoj situaciji. Nažalost”, kazao je on.
Govoreći o ličnoj nadležnosti sa pozicije predsjednika opštine, Raičević je istakao da „ne vidim bolji način nego da se o ovoj temi raspravlja u domu gdje sjede predstavnici građana Bara“.
“Opština Bar se ovim predlogom sporazuma ne odriče izvršne i pravosnažne presude. S druge strane Sonuba, koja je u međuvremenu pokrenula niz sudskih sporova, odriče se svih podnijetih inicijativa i prema Privrednom, Osnovnom i Ustavnom sudu, jer je između ostalog pokrenut i zahtjev za ocjenu ustavnosti nekih zaključaka iz prethodnog perioda. Ovim sporazumom se štiti interes opštine Bar. Svako dalje vođenje sporova pred sudovima, može da proizvede štetu po opštinu Bar, a kolika god ona bila- ja ne mogu da prihvatim odgovornost. Govoreći o ‘našim parama’ jasno je svima da su novci koje lokalna uprava prihoduje po osnovu naknade za uređenje gradsko- građevinskog zemljišta ili komunalija su isključivo namjenska sredstva, to nije prihod, već je obaveza da se on investira u infrastrukturu. Zakon o javnim nabavkama je najveća kočnica razvoja Crnoj Gori od 2006. godine do danas. Koliko će trajati procedura izbora najpovoljnijih ponuđača po osnovu svih postupaka koji trebaju da se pokrenu za komunalno opremanje- to niko ne zna. Na ovaj način stvaramo preduslove da, nakon okončanja radova u dijelu komunalnog opremanja, izgradnje infrastrukture koja pripada svima nama, građani Bara i oni u Sutomoru koji će to direktno koristiti, svi budemo u dobitku”, poručio je Raičević.
Po tadašnjem zakonskom rješenju, podsjetio je, 2007. godine nije postojala obaveza da se taj novac investira isključivo u zahvatu plana Maljevik, odgovorno tvrdeći da “ona nisu nenamjenski trošena, već su građani po svim mjesnim zajednicima vidjeli benefite od tog novca”.
“Garancije su nam pravosnažna izvršna presuda. Da li je prilikom zaključenja ugovora trebalo tražiti bankarsku garanciju? Vjerovatno. Ali ako ste s druge strane imali investitora koji je ‘iz cuga’ isplatio 32 miliona, kakva garancija nam je bila potrebna? Treba li još neka garancija od investitora koji izmiruje sve obaveze u iznosu od preko 400.000 eura? Od 2007. godine redovno izmiruje i obavezu po osnovu poreza na nepokretnosti, a u periodu od 2010. do 2018. godine uplatio je 550.000 eura po osnovu poreza na nepokretnosti… Naknadu koja se plaća Morskom dobru, takođe izmiruje u iznosu od preko 30.000 eura… Bio bih najsrećniji da smo mogli da dobijemo bankarsku garanciju kao potvrdu da će tamo nešto da krene, ali mi je izvršna i pravosnažna presuda mnogo veća garancija”, kazao je Raičević, koji je izrazio žaljenje što je ona trenutno ne može realizovati i pored nekoliko pokušaja.
“Prvi pokušaj je bio preko javnog izvršitelja za naplatu sredstava, nakon toga su bila dva pokušaja prodaje nepokretnosti… Došli smo do toga da je Privredni sud stavio privremenu mjeru zabrane izvršenja pravosnažne izvršne presude. To znači da smo trenutno u poziciji ni naprijed, ni nazad. Sa ovim sporazumom stavljamo tčku na ono što je pokrenuto od 2010. do 2019. godine i sa jedne i sa druge strane i stvaramo sebi čistu poziciju da ukoliko se tamo ne krene, imamo garanciju o pravosnažno- izvršnoj presudi”, objasnio je Raičević.
Govoreći o eventualnom pokretanju pitanja zastarjelosti, podsjetio je da je opština Bar pokrenula tri postupka o izvršenju pravosnažno- izvršne presude.
On je iznio mišljenje da vremenska odrednica od 12 godina nije predug period za izgradnju kompleksa tolikog obima i pri tom podsjetio da je projekat Porto Montenegro započet 2006. godine i da se još uvijek se gradi.
“Kao i svaki ozbiljan investitor vjerovatno će i Sonuba, pogotovo zato što se obavezala, u prvih pet godina između 30 i 60 miliona opredijeliti za faznu realizaciju. U oktobru prošle godine su zatraženi urbanističko- tehnički uslovi za projektovanje i prema informacijama kojima raspolažem, već se ti poslovi realizujuju. Prije desetak dana su izdati i urbanističko- tehnički uslovi za infrastrukturu, što jasno pokazuje spremnost investitora da počne realizaciju. Dobit od ovog projekta je izvjesna- opština Bar će prihodovati i po osnovu poreza za nepokretnosti, poreza na promet nepokretnosti, turističke takse i svih dažbina koje lokalna uprava može da ubere sa tog područja”, zaključio je Raičević.
Nakon njegovog izlaganja predsjednik SO Bar Mićo Orlandić je proglasio jednočasovnu pauzu tokom koje su ovu problematiku razmatrali Odbor za Statut i Odbor za finansije, a sazvao je i Kolegijum Skupštine sa ciljem razmatranja nekoliko pitanja neophodnih za nastavak rada.
