Iz godine u godinu u našoj zemlji, ali i na globalnom nivou, bilježi se značajan porast broja oboljelih od kancera, a u poslednje vrijeme među dominantnima su rak debelog crijeva i dojke..
Tim prije, veoma su značajni projekti prekogranične saradnje Crna Gora – Hrvatska – Bosna i Hercegovina, finansirani iz Interreg IPA programa EU (“On Time” i “Lab- Op”) u kojem učestvuje Opšta bolnica u Baru, a koji bi trebalo da doprinesu prevenciji i ranom otkrivanju ovih opasnih oboljenja, ali i osavremenjivanju opreme i laboratorijskog i dijagnostičkog operativnog sistema.
Barska bolnica danas je u hotelu “Princess” bila domaćin doktorima i koordinatorima projekta iz naše zemlje i Hrvatske i Bosne. Na sastanku su dogovorene dalje aktivnosti, koje će značajno podići nivo zdravstvene usluge u ovim zemljama.
Opšta bolnica Bar prepoznala je značaj projekta prekogranične saradnje, i nakon programa, takođe finansiranog iz IPA fondova EU, posvećenog raku kože, učesnik je još dva značajna koji se tiču kancerogenih oboljenja debelog crijeva i dojke.
“Budući da su maligni tumori jedan od vodećih uzroka obolijevanja i smrtnosti, kako na svjetskom i evropskom, tako i na regionalnom i crnogorskom nivou, naša ustanova sa zadovoljstvom učestvuje u projektu, kako bi poboljšala liječenje svojih pacijenata. Medicinski i naučno teško je dokazati tačan uzrok nastanka malignih bolesti uopšte, s obzirom da se najčešće javljaju kao posljedica dejstva više faktora. Barska bolnica želi da učestvuje i da svoj doprinos u realizaciji kako Nacionalnog programa za borbu protiv karcinoma debelog crijeva, tako i Nacionalnog programa za borbu protiv raka dojke”, kazao je za Radio Bar i Bar info dr Simeun Dragaš, ekspert u projektu “On Time”, koji navodi da će Barska bolnica u okviru projekta, dobiti najsavremeniji endoskopski stub sa elektrohirurškom jedinicom za polipektomiju.
Dr Đurđica Ostojić, načelnica Odjeljenja za skrining u Centru za kontrolu i prevenciju nezaraznih bolesti u Instititu za javno zdravlje Crne Gore, podsjeća da Institut radi tri skrining programa za rano otkrivanje karcinoma debelog crijeva.
“Još 2013. godine počeli smo da ga realizujemo u 14 opština, a zatim naredne godine, program je postavljen na nacionalni nivo, i od tada se sprovodi za sve osiguranike, registrovane kod izabranog doktora, od 50 do 74 godine. Test bi trebalo da otkrije krvarenje u stolici koje se ne vidi golim okom, kako bi se bolest otkrila u ranoj fazi. Uzroci nisu tačno poznati, a simptomi koji bi ukazivali na mogućnost bolesti su promjene u stolici, smjenjivanje zatvora i rijetkih stolica, krv ili tanka stolica poput olovke. Ukoliko test pokaže prisutnost krvi u stolici, pacijent se upućuje na kolonoskopiju, a ako je rezultat negativan, testiranje se ponavlja za dvije godine”, kazala je dr Ostojić, koja je izrazila nadu da će u sklopu ovog projekta naše zdravstvene ustanove nabavkom određene opreme unaprijediti dijagnostiku bolesti.
Projekat “On Time”, vrijedan ukupno 813.000 €, nastavak je programa koji je bio posvećen ranom otkrivanju raka kože, a obuhvatiće nekoliko segmenata.
“Najbitnije od svega je osvješćivanje javnosti, u smislu da građani, prvenstveno, sami moraju brinuti o svom zdravlju, ishrani i tjelesnoj aktivnosti, kao i dolaziti redovno na preglede. Ovaj projekat će omogućiti bolju dostupnost pregleda građanima, jer svaki naš partner će dobiti opremu za dijagnostiku”, istakla je Jelena Ćosić Dukić, menadžerka projekta iz Zavoda za javno zdravstvo Zadar.
Jedan od benefita programa jeste i to da će posebna pažnja biti posvećena stanovnicima u ruralnim područjima.
“Naš cilj je da dođemo do seoskih sredina, do ljudi koji nisu u mogućnosti da dođu u sekundarnu kliniku, i da na licu mjesta, u njihovim domovima, uradimo skrining. Do sada se u Bosni i Hercegovini nije radilo na taj način, a zajedno sa skriningom debelog crijeva, mobilnim ultra zvukom radićemo i pregled dojke. Mobilni ultrazvuk, nakon završetka programa, ostaće Zavodu za javno zdravstvo Zapadnohercegovačke županije”, kazala je dr Andrea Jurić, epidemiološkinja i direktorica Zavoda.
Projekat koji korespondira sa “On Time” jeste poboljšanje laboratorijskog i dijagnostičkog operativnog sistema, a EU ga u tri zemlje finansira sa 980.000 €. Dr Tamara Knežević, pomoćnica koordinatora projekta iz Tima barske bolnice, istakla je da je njegov glavni cilj unapređenje javne zdravstvene usluge u laboratorijskoj dijagnostici.
“Pokušaćemo da ga realizujemo kroz aktivnosti u oblasti edukacije stanovništva, podizanje javne svijesti i poboljšanje postojećih znanja u primjeni savremenih laboratorijskih metoda. Takođe, radimo na pripremi aplikacije za pacijente, na osnovu koje će dobiti adekvatne informacije kako da se pripreme za laboratorijski pregled, jer najveći broj grešaka u dijagnostici nastaje u toj preanalitičkoj fazi”, naglasila je dr Tamara Knežević.
Marko Mašina, menadžer projekta “Lab- Op” iz Opšte bolnice Zadar, koja je njegov nosilac, smatra da je najvažniji konkretni benefit ovog programa nabavka opreme.
Barska bolnica će dobiti savremeni pneumatski transportni sistem za uzorkovanje, što će pojednostaviti laboratorijsku proceduru i ubrzati liječenje.
Oba projekta, prevencija i rano otkrivanje raka debelog crijeva i dojke, kao i “Lab- Op”, poboljšanje laboratorijskog i dijagnostičkog operativnog sistema, trajaće do maja naredne godine.
