U Tirani i Elbasanu je održan niz svečanosti povodom njegovanja kulta Svetog (Jovana) Vladimira (Dukljanskog), a važan segment ovih manifestacija bilo je i učešće Barana u crnogorskoj delegaciji: mr Ivana Jovovića – pomoćnika direktora Uprave za dijasporu i koautora monografije “Kult Svetog Vladimira Dukljanskog”, Radomira Novakovića – potpredsjednika Opštine Bar, Mira Orlandića – povjerenika Matice crnogorske za Sjevernu Makedoniju i Milana Androvića – predstavnika znamenite familije koja čuva krst Svetog Jovana Vladimira, čiji je dolazak nizazvao poseban pijetet domaćina. Zvanični fotograf delegacije bio je Sergej Zabijako.
U Nacionalnom muzeju u Tirani otvorena je, u organizaciji Matice crnogorske i Zajednice Crnogoraca u Albaniji, izložba “Portreti sv. Vladimira Dukljanskog na Balkanu od 17 – 20. vijeka”, a u Elbasanu, u crkvi Šin Đon Vladimirit, Albanske pravoslavne crkve, crnogorskoj delegaciji je ukazana čast da prisustvuje otkrivanju dijela moštiju ovog sveca.
Predsjednik Matice crnogorske Dragan Radulović je otvorio izložbu “Portreti sv. Vladimira Dukljanskog na Balkanu od 17 – 20. vijeka”, ističući da ovaj kult doprinosi boljem razumijevanju i saradnji svih naroda koji ga baštine.
U večernjim časovima u Elbasanu, ispred crkve Šin Đon Vladimirit, održana je tribina posvećena poštovanju kulta Sv. (Jovana) Vladimira Dukljanskog. Govorili su, u ime crnogorske delegacije, Miro Orlandić i mr Ivan Jovović.
“Kult Svetog Kneza Vladimira je značajna poveznica Istoka i Zapada, medijum u kojem se susrijeću i prožimaju različiti narodi, kulture i religije, od Jadranskog do Crnog mora, i nije više lokalna vjersko-narodna tradicija sela koja gravitiraju planini Rumiji, već je vraćen u kolektivnu memoriju crnogorskog naroda, uključujući i naše iseljeništvo. Kako o dukljanskom knezu postoji neuporedivo više hagiografske povijesti nego verifikovanih istorijskih podataka, to je uticalo da njegovo autentično ime sadrži apendiks/dodatak kod pojednih naroda. Tako je naziv ovog sveca kod Makedonaca i Srba Jovan Vladimir, Hrvata i Bugara Ivan Vladimir, a Albanaca Đon Vladimiri. Međutim, u ‘Ljetopisu popa Dukljanina’, krsnom listu crnogorske istorije i književnosti, i jednom od najznačajnijih srednjovjekovnih djela Južnih Slovena, ime dukljanskog kneza, kao ličnosti s kraja X i početka XI vijeka je Vladimir, što ujedno potvrđuju i vizantijski izvori toga doba. Ime sa prefiksom Jovan se prvi put pojavljuje u natpisima iznad vrata manastirske crkve, koju je obnovio 1383. godine albanski velikaš Karlo Topija, a do spajanja imena dva sveca – Jovana i Vladimira – došlo je kada je albanski velikaš Karlo Topija, iako katolik, obnovio porušeni pravoslavni manastir Svetog Jovana (Šin-Đon) i u njega smjestio mošti Svetog Vladimira.
Riječ je, dakle, o svecu nepodijeljene Hristove crkve, koji ima latinski i grčki životopis, zasnovan na izvornom staroslovenskom, izgubljenom, predlošku. Po svojoj strukturi kult Svetog Vladimira Dukljanskog oplemenjuje riznicu evropske civilizacije, kao visoko pozicionirana kulturološka vrijednost južnoslovenskih i balkanskih naroda. Ujedno njegov kult korespondira sa konceptom multikulturnog i građanskog društva. Zato je neobjektivno da o ličnosti svetog kneza Vladimira govorimo u nekim zadatim, uskim, nacionalnim ili administrativnim okvirima“, istakao je Ivan Jovović, koji je tom prilikom dobio „Priznanje za izučavanje kulta Svetog Vladimira Dukljanskog“ od strane Zajednice Crnogoraca u Albaniji. Tokom večeri su podijeljeni i katalozi o kultu ovog sveca, prvi put štampani na crnogorskom i albanskom jeziku.
Mošti u crkvi Šin Đon Vladimirit su prikazane vjernicima samo na dva minuta, a crnogorskoj delegaciji je učinjena čast od strane mitropolita Elbasana, Spata i Librazda Andona Merdana da bude među izabranima koji će prisustvovati liturgiji i otvaranju ćivota. Nakon tog svečanog dijela, prisutnima je tradicionalno podijeljen pamuk sa ćivota “za napredak i sreću porodice”.
U ovoj crkvi se, inače, čuva veći dio moštiju Svetog (Jovana) Vladimira (Dukljanskog), dok se rebra i dio ruke čuvaju u Nacionalnom muzeju u Tirani, a glava u bugarskom manastiru Zograf na Svetoj Gori.
U jutarnjim satima, nakon procesije oko manastira Šin Đon Vladimirit, organizovan je svečani prijem kod mitropolita Elbasana, kome su prisustvovali predstavnici tamošnje katoličke i islamske zajednice, gradonačelnik i tamošnji visoki zvaničnici, a posebno mjesto bilo je rezervisano sa crnogorsku delegaciju. Potpredsjednik Opštine Bar Radomir Novaković je poklonio luksuzne monografije “Kult Svetog Vladimira Dukljanskog” domaćinu, mitropolitu Elbasana, ali i igumanu manastira Šin Đon Vladimirit Irineju.
Na prijemu je prihvaćen prijedlog Marinka Ćulafića, ispred Zajednice Crnogoraca u Albaniji, da sljedeća izložba portreta ovog sveca bude krajem ljeta u Elbasanu.
