U sklopu književnog segmenta 34. Barskog ljetopisa novi roman, „Spaljivanje Džošua drveta“ predstavio je mladi, a već profilisani autor, Vladimir Vujović. Kroz razgovor sa novinarkom i književnom kritičarkom Draganom Erjavšek, publici je približio ideju i detalje iz svoje druge knjige neobičnog naziva.
“Ovaj roman je vrlo teško smjestiti u nekakav žanrovski okvir, zato što sve vrijeme koketira sa naučnom fantastikom. Ali, to je toliko diskretno da se u nekim trenucima više realizuje kao tragično porodična priča, roman o mladosti, o utiscima… Pun je obrta koji će se uvijek vraćati na iste ljude. U širokom luku zaobilazi sve pretpostavljene kalupe u koje bi se neko, ko bi prvi put vidio naziv romana, sjetio da ga stavi”, kazala je Erjavšek dodavši da roman obiluje i muzikom, a da je pisan tako da “pokriva dvije generacije koje suštinski misle da se razumiju, a zapravo se ne razumiju”.
Publika je sinoć bila u prilici da sazna i kako je tekao Vujovićev put od prvog romana “Silencio” (koji je na “Barskom ljetopisu” predstavio prije tačno tri godine) i u čemu je razlika između ovog i prethodnog romana.
“Pitanja i izazovi sa kojima sam se suočavao pred pisanje prvog romana su značajno drugačiji u odnosu na ono sa čime sam se suočio kad sam pisao ovaj roman. Sa ‘Silenciom’ je u pitanju bilo, jednostavno rečeno – dokazivanje. Svaki pisac pretpostavljam, prolazi kroz nešto slično. Pokušava sebi i drugima da dokaže da je uopšte u stanju da napiše nešto i da to bude dovoljno dobro za objavljivanje, a tek kasnije i da komunicira sa čitaocima. Nakon što sam prevazišao to sa prvim romanom, morao sam da, na neki način, osvajam nove prostore…, da tematski i stilski proširim pristup tekstovima. Zbog toga je ovaj roman, čini mi se, značajno drugačiji od prvog. Osnovna razlika je vjerovatno u tome što je prvi zasnovan na stvarnom istorijskom događaju, utemeljen je u faktografiji i istorijskoj stvarnosti, te je zahtijevao određeno istraživanje, iščitavanje literature i štampe iz tog vremena. Sa drugim romanom sam probao da uplovim u neki prostor žanrovskog- fantastike, a na čitaocima je da procijene da li sam u tome uspio”, objasnio je Vujović.
U romanu se mjesto događaja zove Barbar, tu je Mrki rt, pominju se bombardovanje i “Pip”, koji je u isto vrijeme i tačka oko koje se kompletna radnja vrti. Upitan zašto baš taj naziv za grad i zašto podsjeća na grad Bar, autor kaže da mu je u startu ideja bila da grad bude izmišljen i da zemlja bude neimenovana, ali da čitaocima sa ovih prostora, bude vrlo jasno na koji grad zapravo liči.
“Ime ‘Barbar’ je nastalo iz neke potrebe da se naglasi repetitivnost koja je vrlo bitan motiv u samom tekstu. Generalno, nijesam bio ni u početku, ni tokom pisanja, ni nakon što sam završio knjigu, pretjerano zadovoljan imenima. Imena su mi noćna mora- imena likova, ime grada, taj centralni’Pip’…, ali sada, kada čujem komentare čitalaca, shvatam da su moja rješenja ipak bila i donekle opravdana”, odgovorio je Vujović.
U romanu je to iskoristio kao još jedan trik da “zavede čitaoce” da razmišljaju u određenom pravcu i da do kraja teksta ispituju opravdanost naziva.
“Svi likovi u romanu su impulsivni, rukvode se primarnim instiktima, pa se čini da je grad u romanu dobio sjajno ime”, zaključila je Erjavšek.
Na pitanje da li je “Pip” u romanu samo zvuk koji se čuje ili je nešto što je izvan vremena kao podsjetnik i kako se realizovao kao vrlo neobjašnjiva sila koja rukovodi tudjim životima, Vujović je kazao da smatra da je pisanje pokušaj i da autor odgovori samom sebi na neka pitanja.
“‘Pip’ je zvuk koji se javlja svakog dana u isto vrijeme i na neki način je sablast koja proganja stanovnike Barabara. I to jeste centralna tačka romana. Ali, o njemu se govori izokola, nikada direktno, svi likovi koriste različite nazive da ga opišu. Neki od sporednih likova su upravo tu da budu refleksija, da kroz svoje postupke i razmišljanja probaju da se približe tom zvuku, njegovoj suštini, razlogu zbog kojeg je tu, odakle potiče i šta zapravo predstavlja. Ali, sve do kraja oni samo obigravaju oko njegove suštine i pitanje je koliko zapravo uspijevaju da mu se približe”, otkriva autor.
Čini se i da je, na Vujovića kao pisca, više uticaja ostavila filmska umjetnost nego drugi pisci.
“Pitanje je koliko su danas pisci u stanju da pišu ‘nefilmične’ knjige i tekstove jer, živimo u vremenu slika i vizuelnog. Uticaj filma na naš misaoni proces je toliki da se zaista postavlja pitanje kada čovjek sjedne da piše, da li može da scene u prozi ne vidi kao filmske”, naglasio je autor.
I sam naslov romana “Spaljivanje Džošua drveta” privlači pažnju čitalaca. Autor ističe kaže da ga je upravo višeznačnost tog pojma privukla da tako naslovi roman.
“Inače me privlače takvi pojmovi. ‘Džošua drvo’ je pojam koji je već toliko nabijen simbolikom, i šta zapravo sve može da znači… Mnogima kao prva asocijacija, može biti album grupe U2, od drugih sam čuo da nisu znali za ‘U2’, ali jesu za Džošua drvo koje raste u Sjevernoj Americi. Upravo sam htio sam da se igram sa tim već u naslovu i da na neki način nametnem čitaocima tu igru odgonetanja simbolike. Za mene je i književnost upravo to- angažovan čitalac koji se probija kroz tekst, traži i otkriva skrivena značenja. Mislim da u tome često može da se pronađe pravo čitalačko zadovoljstvo“, zaključuje Vujović.
U romanu se nazire i Vujovićeva fascinacija muzikom. Ali s obzirom da je specijalizant ORL u barskoj bolnici, “tinitusi” su jedina mjesta u romanu gdje se može povezati autor i radnja romana, jer, kako je zaključila Erjavšeg imamo “fascinantno nevidljivog pripovjedača”.
“Ti tinitusi i medicinski nazivi su vjerovatno najbliže meni i moj najličniji upliv u sam tekst. Sve ostalo, poput karakteristika likova i njihove opsesije, su vrlo daleko od moje ličnosti”, kazao je Vujović.
Muzika je spasenje za mlade junake njegove priče, ali i njihova pokretačka snaga, a na neki način i kroz to autor otkriva puno o sebi i muzici koju on voli. U romanu se u naznakama provlači David Bowie, The Carpenters, Nick Cave…
“Muzika mi je u jednom periodu bila užasno važna, možda i najvažnija stvar na svijetu. U tom periodu da sam probao da pišem o muzici i tom iskustvu slušanja muzike, vjerovatno bi bilo patetično i nečitljivo. Danas, sa malo veće vremenske distance, imao sam potrebu da pišem o muzici, ali sam udario u zid. Negdje sam davno čuo citat Elvisa Costella da je “pisati o muzici kao i plesati o arhitekturi”. To je vrlo blizu istini. Rvao sam se s muzikom u pisanju ovog romana, ali mislim da sam našao neki način, možda jednu izmijenjenu perspektivu, da se ne govori direktno o muzici, nego o onome što ona znači za mlade ljude”, pojasnio je Vujović.
Vladimir Vujović je rođen 1991. godine u Baru. Diplomirao je na Medicinskom fakultetu u Beogradu 2016. godine. Kratke priče objavljivao je u časopisima „Povelja“ i „Logos“. Na konkursu „Vranac 2015“, njegova priča „Pilot život“ uvrštena je među 20 najboljih. Tokom 2015/16. pohađao je radionicu kreativnog pisanja kod Vladimira Arsenića i Srđana Srdića. Živi u Baru. U okviru ugledne edicije „Prva knjiga“ Matice srpske, objavljen je njegov roman „Silencio“ koji je takođe promovisan na Barskom ljetopisu.
Večeras je na programu 34. Barskog ljetopisa koncert. Ispred Dvorca kralja Nikole u 21 sat nastupiće “Duo classico” koji čine mr Dina Desančić i profesor Safet Drljan. Oni će publici predstaviti repertoar filmske muzike koji su obradili u svom aranžmanu.
