Nacionalna mreža zaštićenih područja prirode Crne Gore trenutno pokriva 125.496 ha, ili 9,08% teritorije države, od čega najveće učešće (79,78% = 100.130ha) imaju pet nacionalnih parkova: Durmitor, Skadarsko jezero, Lovćen, Biogradska gora i Prokletije.
Ostatak čini preko 40 zaštićenih područja unutar kategorija: spomenici prirode, predjeli posebnih prirodnih odlika i rezervati.
Zakonom o zaštiti prirode, obezbijeđeno je stavljanje pod zaštitu endemičnih, rijetkih i ugroženih biljnih iživotinjskih vrsta. Na početku, 1968. godine, pod zaštitu je stavljeno samo 6 biljnih vrsta, da bi 1982. godine pod zaštitu bile stavljene 52 biljne i 314 životinjskih vrsta. Uporedo sa novim saznanjima o ugroženosti pojedinih biljnih i životinjskih vrsta, rastao je i broj zaštićenih vrsta, tako da je danas pod režim zaštite stavljeno 415 biljnih i 430 životinjskih vrsta.
Po osnovu primjene medunarodnih ugovora (konvencije, protokoli) u oblasti zaštite biodiverziteta koje je Crna Gora ratifikovala ili sukscesijom preuzela od prethodnih federacija / zajedničkih država, pod zaštitom se u barskoj opštini nalaze sljedeća područja:
Rezervati prirode: ostrva Grmožur i Omerova gorica.
Spomenici prirode: pećine Globočica, Babatuša i Spila kod Trnova u Crmnici, zajednice bora munike na Rumiji (100ha), a od pojedinačnih dendroloških objekata stablo Stare masline na Mirovici, hrast česvin (česmin, crnica) (Quercus ilex) na Crnom Rtu i u Sutomoru kod željezničkih stepenica. U spomenike prirode spadaju plaže na obali Skadarskog jezera, te morske plaže Velji pijesak, Topolica, Sutomore i Čanj, kao i park Dvorca kralja Nikole na Topolici.
Predjeli posebnih prirodnih odlika: Biljni svijet na poluostrvu Ratac sa Žukotrlicom.
Nacionalni park Skadarsko Jezero (40.000 ha) je zaštićen kao Ramsarsko područje od 25. decembra 1995. godine, kada je upisano na Listu wetland područja od međunarodnog značaja, posebno kao stanište vodenih ptica (Ramsar lista), sa Ramsarskom konvencijom. Razlog za upis NP Skadarsko jezero na Ramsar listu je bogatstvo i diverzitet ornitofaune. Ovo područje je od 1989. godine prepoznato i kao Područje od značaja za ptice (Important Bird Area – IBA).
