Rodna kuća Jovana Tomaševića, druga polovina XIX vij, Gornji Brčeli – III kat.

Jedini spomenik memorijalnog karaktera u opštini, proglašen za nepokretno kulturno dobro, jeste rodna kuća Jovana Tomaševića u Gornjim Brčelima.

To je jednostavni stambeni objekat, sagrađen od kamena, a na njemu se nalazi spomen-ploča. Za spomenik kulture proglašen je u doba socijalizma, kada je svaka od građevina koja je imala dodirnih tačaka sa KPJ i NOB u Drugom svjetskom ratu, imala specijalan status.

Jovan Tomašević je , vođa i osnivač komunističkog pokreta u Crnoj Gori. Još kao gimnazijalac, ispoljio je revolucionarne sklonosti, i zbog sumnji da je učestvovao u „Bombaškoj aferi” i zavjeri protiv knjaza Nikole 1907. godine, u odsustvu je osuđen na 10 godina zatvora. Učestvovao je kao vojnik u Balkanskom ratu, a u Prvom svjetskom ratu bio je dobrovoljac. Nakon okupacije Crne Gore, sa srpskom vojskom je dospio do Marseillea, u Francuskoj, gdje je i diplomirao 1918. godine.

Bio je nosilac liste Socijalističke radničke partije Jugoslavije (komunista), koja je 1920. na izborima za Ustavotvornu skupštinu dobila četiri poslanička mandata. Poslije donošenja “Obznane” i zabrane KPJ, policija je posebno pratila svaki korak Jovana Tomaševića, i to ne samo u Cetinju, gdje je živio i radio kao advokat, nego i u njegovoj rodnoj Crmnici. Zbog svoje djelatnosti proganjan je i hapšen, a česte fizičke torture kojima je bio izložen uslovile su njegovu preranu smrt u proljeće 1924. godine, u 32. godini života.

Share.

Comments are closed.